اسکن MIBG چیست و چه کاربردی دارد؟ + روش انجام و خطرات

کاربرد اسکن MIBG بررسی رشد سلول های کنترل نشده در بدن است

همه چیز درباره اسکن MIBG

اسکن MIBG روشی جهت بررسی رشد سلول های کنترل نشده در بدن است که با مراحل مختلفی همراه است. از این اسکن برای تشخیص برخی از بیماری ها مانند سرطان نوروبلاستوم، سندرم کارسینوئید و... استفاده می شود. جهت آشنایی کامل با این روش،‌ کاربرد و خطرات آن همراه باشید.

اسکن MIBG چیست؟

از اسکن MIBG برای بررسی رشد سلول های کنترل نشده یا غیرطبیعی در بدن ، بهره گیری می شود. که انجام این اسکن ابتدا با تزریق ماده ای به نام ایزوتوپ در رگ های فرد آغاز می شود. این اسکن روشی مناسب و اختصاصی برای تشخیص برخی از بیماری ها به ویژه تومورهای نورواندوکرین مانند نوروبلاستوم، کارسینوئید و تومور فوق کلیوی یا فئوکروموسیتوم در اطفال و بزرگسالان می باشد.

اسکن MIBG چه کاری انجام می دهد

 پس از تزریق ایزوتوپ و ورود آن به بدن ، ایزوتوپ به دور بدن می چرخد و به مناطق غیر طبیعی متصل می شود ، سپس متخصصان با استفاده از دوربین های گاما ، هر منطقه از ناهنجاری را شناسایی و مشخص کنند ، زیرا مناطق غیر عادی به عنوان نقاط داغ در تصاویر اسکن نشان داده می شوند.

از اسکن mibg برای تشخیص توده های غیرطبیعی استفاده می شود

آمادگی های لازم برای انجام اسکن MIBG 

● از ۱ روز قبل از تزریق تا ۵ روز بعد از صورت گرفتن تزریق، بیمار باید داروی لوگل مصرف کند.

● از چند روز قبل از انجام گیری اسکن مصرف برخی دارو ها مانند دارو های ضد افسردگی و فشار خون متوقف شود. در این مورد پسندیده تر است که بیمار با پزشک معالج خود مشورت کند و آن را در جریان دارو های مصرفی خود قرار دهد.

● برای انجام این اسکن نیاز به ناشتایی وجود ندارد.

زمان انجام گیری اسکن  MIBG

تکمیل فرآیند اسکن MIBG در مدت زمان دو روز طول می کشد ، که در روز اول ، به بیمار فرد یا بزرگسال ایزوتوپ تزریق می شود و در روز دوم ، اسکن صورت  می گیرد. البته بهتر است بگوییم که  ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از تزریق ایزوتوپ ، اسکن به مدت حدود ۱ تا ۲ ساعت انجام می شود.

تفاوت اسکن MIBG با سایر اسکن ها

از انواع مختلف اسکن مانند CT ، سونوگرافی و اشعه ایکس می توان برای رشد غیر طبیعی سلول استفاده کرد . اما نکته ی قابل بیان این است که آن ها مخصوص یک منطقه از بدن هستند و مانند اسکن MIBG  نمی توانند در یک اسکن به کل بدن نگاه کنند.

اسکن MIBG معمولا همراه با تصویر برداری تشدید مغناطیسی (MRI) و اسکن اولتراسوند برای ایجاد یک تصویر دقیق  انجام می شود. MRI و اسکن اولتراسوند به تنهایی نمی توانند اندازه و شکل مناطق غیر طبیعی را نشان دهند ، بنابراین از نتایج هر سه اسکن برای برنامه ریزی و ردیابی درمان فرد استفاده می شود.

استفاده از mri در اسکن mibg

تزریق ایزوتوپ

متخصص رادیوگرافی ایزوتوپ را به آهستگی در کانول یا کاتتر ورید مرکزی تزریق می کند. تزریق حدود پنج دقیقه طول خواهد کشید و می تواند ناراحت کننده باشد. در صورتی که فردی به ایزوتوپ واکنش نشان داد ، مانند افت ناگهانی فشار خون ، باید تزریق آرام انجام گیرد. مادر یا پدر می توانند در طول تزریق در کنار فرزند خود باشند و به او آرامش انتقال دهند.

تزریق ایزوتوپ اولین مرحله اسکن MIBG

پس از صورت گرفتن تزریق ایزوتوپ ، در صورت تعیین هیچ آزمایش یا اسکن دیگری ، بیمار قادر به ترک بیمارستان می باشد. بسیار مهم است که فرد  طبق دستورالعمل ها به مصرف یدات پتاسیم ادامه دهد. بیمار می تواند مثل همیشه غذا و نوشیدنی بخورد اما باید از تماس و نزدیکی با زنان باردار خودداری کند زیرا ایزوتوپ می تواند به جنین آسیب برساند.

آیا اسکن MIBG خطرناک است؟

متخصصان اعلام کرده اند که با صورت گرفتن این اسکن هیچ خطری در طولانی مدت فرد را تهدید نمی کند. زیرا ایزوتوپی که به فرد تزریق می کنند با هیچ دارویی تحریک نمی شود و تداخل پیدا نخواهد کرد.

زیرا ایزوتوپ مصرفی حاوی مقدار بسیار کمی رادیواکتیویته می باشد. که پزشکان سعی می کنند دوز آن را تا حد ممکن پایین نگه دارند.  این امر برای فرد خطری ندارد زیرا ایزوتوپ در روز های پس از اسکن غیرفعال می شود. با این حال ، لازم است در 48 ساعت اول پس از اسکن MIBG، اقدامات احتیاطی انجام شود  چونکه در آن مدت ایزوتوپ از بدن فرد  خارج می شود و ایزوتوپ برای مدت کوتاهی در مایعات بدن فرد مانند ادرار  ، مدفوع و استفراغ فعال است.

البته این خطر وجود دارد که ایزوتوپ به نوزاد متولد شده آسیب برساند پس باید احتیاط های لازم صورت گیرد.

اقدامات لازم پس از انجام گیری اسکن MIBG 

در ۴۸ ساعت اول فرد باید مایعات زیادی بنوشد. این اتفاق اجازه می دهد تا ایزوتوپ در اسرع وقت از بدن آن ها خارج شود.

همچنین فرد باید در مدت زمان های متناسب ، به دستشویی برود ،شستن دست بعد از آن بسیار مهم است.

اگر فرد پوشک دارد ، باید به صورت مرتب تعویض شود و پس از انجام این کار دستان فرد کاملا شسته شود. اگر پرستار بیمار، باردار باشد یا احتمال باردار بودن آن وجود داشته باشد ، باید از تماس با مایعات بدنی فرد مانند ادرار ، مدفوع  و استفراغ خودداری کند. اگرچه می گویند ایزوتوپ بر داروهای مصرفی تاثیر نمی گذارد اما بهتر است با پزشک معالج در زمینه داروهای مورد استفاده مشورت شود.

گردآوری:بخش سلامت