روش های کاشت و پرورش درخت سیب

سیب از مهمترین محصولات باغی کشور می‌باشد

کاشت و پرورش درخت سیب 

درخت سیب از قدیمی ترین درخت های میوه مربوط به دوران ماقبل تاریخ است که گونه های مختلفی دارد. درخت سیب برای مناطق با آب و هوای خنک و بارندگی سالیانه 1000 میلی متر مناسب است. 

مشخصات درخت سیب

سیب از مهمترین محصولات باغی کشور می‌باشد. درخت سیب گونه های مختلفی دارد و درختی مثمر به شمار می رود. از میوه سیب برای تازه خوری، کمپوت، مربا و ... استفاده می شود. 

درخت سیب برای رشد به نور خورشید، دمای مناسب، خاک مناسب، کود و آبیاری نیازی دارد.

میوه سیب به صورت گرد،کروی و گوشتی است که در رنگهای مختلف قرمز، زرد، سیاه، سبز و… وجود دارد. 

تاریخچه درخت سیب

سیب از جمله میوه هایی است که در زمان های بسیار قدیم و حتی ماقبل تاریخ استفاده می شده است. قدیمی ترین آثار به دست آمده در حفاری های نزدیک سوئیس یک سیب فسیل شده مربوط به دوره های قبل از تاریخ است.

در کلیه مناطق آب و هوایی خنک ، سیب غذای بسیار مهمی بوده است. سیب را می توان برای ماهها انبار نمود درحالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. 

مشخصات گیاهی کامل درخت سیب:

درخت سیب گونه های مختلفی دارد

درخت سیب گونه های مختلفی دارد و تاکنون بیش از 7500 نوع درخت سیب شناسایی شده است. از معروف ترین انواع سیب می توان واریته های سیب طلایی، سیب مکنیتاش، سیب سرخ، سیب امپراطور و… را نام برد. 

برخی از انواع سیب ها شیرین و برخی دیگر طعم به نسبت ترشی دارند که در مرکز آن چندین دانه سیب وجود دارد. 

درخت سیب مناسب برای آب و هوای سرد و خنک است و در آب و هوای گرم گلدهی ندارد. 

کاسه گل درخت سیب کرک دار است و گلبرگ های بیضی شکل دارد. گل های درخت سیب به رنگ سفید و قرمز و چند گلبرگی است که در فصل بهار به هنگام شکوفا شدن منظره زیبایی را ایجاد می کند. این گل ها و شکوفه های زیبا در نهایت به میوه سیب تبدیل می شود. 

شاخه هایش بدون تیغ است و برگ های ساده چرمی مانندی به رنگ سبز با شیارهای ظریف و با لبه های دالبر و راس تیز و کوتاه و تخم مرغی شکل دارد.  

میوه سیب به صورت منفرد و خوشه‌ای ظاهر می‌شود که به وسیله ساقه نازکی به درخت وصل می‌شود.

درخت سیب به تنهایی قادر به گرده افشانی نیستند و باید گرده افشانی مصنوعی توسط باد و حشرات به خصوص زنبور عسل صورت گیرد. باغداران و پرورش‌دهندگان سیب برای گرده‌افشانی و همچنین انتقال گرده از ملکه زنبور عسل استفاده می‌کنند.

روش‌های تکثیر درخت سیب:

درخت سیب به روش های مختلف از طریق بذر، قلمه، خواباندن، پاجوش و پیوند تکثیر می شود

درخت سیب به روش های مختلف از طریق بذر، قلمه، خواباندن، پاجوش و پیوند تکثیر می شود. 

تکثیر درخت سیب از طریق بذر:

برای تکثیر درخت سیب ابتدا باید بذر آن را تهیه کرد. بذر درخت سیب به راحتی به دست می آید و فقط کافی ست که یک میوه سیب را به دو نیم تقسیم کنید و دانه های درون آن را خارج و درون یک دستمال کاغذی خیس قرار دهید. سپس دستمال را درون یک پلاستیک بگذارید و به مدت یک ماه در یخچال نگهداری کنید. هنگامی که دانه ها شروع به جوانه زدن کردند آنها را درون یک گلدان بکارید و آبیاری کنید. هنگامی که بذر جوانه زده سر از خاک بیرون آورد و به حد معینی از رشد رسید آن را به زمین اصلی منتقل کنید. 

تکثیر درخت سیب به روش قلمه زنی:

این روش راحت ترین نوع تکثیر درخت سیب می باشد. در این روش فقط کافیست با یک چاقوی تیز شاخه ای را از درخت جدا کنید و سپس در خاک گودالی ایجاد کنید و قلمه را درون آن بکارید و آبیاری کنید. برای تسریع در ریشه زایی می‌توانید از هورمون ریشه زایی استفاده کنید.

تکثیر درخت سیب به روش خواباندن:

در روش خواباندن قسمتی از شاخه گیاه را که ارتفاع مناسبی دارد در خاک بکارید، برای این منظور گودالی ایجاد کنید و شاخه را در درون آن قرار دهید و روی آن را با خاک مناسب و نرم بپوشانید پس از مدتی شاخه ریشه‌دار می‌شود، در این هنگام شاخه را از قسمتی که در خاک قرار دارد جدا کنید.

پرورش درخت سیب از طریق پاجوش:

کاشت درخت از پاجوش بسیار آسان است، پا جوش‌هایی را که در کنار درخت رشد می‌کند را از خاک بیرون بیاورید و سپس آن را در زمین اصلی و در گودال بکارید اگر پا جوش‌ها خیلی کوچک بودن می‌توانید از گلدان نیز استفاده کنید.

پیوند درخت سیب:

پیوند روش دیگری برای تکثیر درخت سیب است. در پیوند شکمی درخت سیب باید شاخه ای از یک درخت سیب را به عنوان پایه انتخاب کرد و به آرامی شکافی به شکل T بر روی آن ایجاد نمود. و با پشت چاقوی پیوند زنی پوست را بلند نموده و جوانه را در داخل آن قرار می دهیم و در انتها محل را با نخ پنبه و یا پوست درخت نارون می بندیم با گذشت 10 الی 12 روز می توان تشخیص داد که پیوند زدن درخت سیب موفقیت آمیز بوده و یا خیر و سپس بعد از رشد پیوندک، می بایست باقی مانده ی پایه را برش داد و آن را به قیم بست. 

خاک مورد نیاز برای کاشت درخت سیب 

درخت سیب خیلی به خاک حساس نیست و در تمام خاکها میتواند رشد کند

درخت سیب خیلی به خاک حساس نیست و در تمام خاکها میتواند رشد کند ولی خاکهای سبک و متوسط برای این درخت مناسب تر است. 

فاصله درختان سیب و تراکم آنها هنگام کاشت به نوع خاک، شرایط آب و هوایی و نوع کشت بستگی دارد. 

بافت خاک و قابل نفوذ بودن آن به هوا در کیفیت میوه اثر مشهودی دارد. خاک های شنی _رسی به خاک های سنگین رسی یا زیاد سبک سنگلاخی و شنی ترجیح داده می شود.

دما و شرایط آب و هوایی مناسب برای کاشت و نگهداری درخت سیب

بهترین آب و هوا برای رشد درخت سیب آب و هوای مرطوب و سرد است. در مناطقی با بارندگی سالیانه بیش از 500 میلی لیتر درخت سیب رشد خوبی میکند. برای خنک شدن جوانه های گل به 800 تا 1500 ساعت دمای پایین تر از 7 درجه سانتیگراد نیاز است. 

بهترین مناطق برای کاشت درخت سیب مناطقی هستند که در سردترین حالت حداقل دمای آنها 20 تا 25 درجه سانتی گراد زیر صفر باشد و در گرمترین حالت حداکثر دمای آن منطقه 38 درجه بالای صفر باشد. 

مناطقی که دمای آنها در زمستان از ۴۰- درجه سانتی گراد تجاوز می کند، برای پرورش سیب مناسب نیستند. همچنین ارتفاع ۱۳۰۰ الی ۲۲۰۰ متر از سطح دریا برای کاشت درخت سیب مناسب می باشد.

ابیاری درخت سیب 

تا 1000 میلی متر بارندگی سالیانه برای رشد سیب مناسب است

600 تا 1000 میلی متر بارندگی سالیانه برای رشد سیب مناسب است. البته میزان آبیاری درختان سیب با توجه به تراکم و فاصله درختان از یکدیگر متفاوت است ولی مقدار روزانه آب مورد نیاز برای هر درخت 25 تا 200 لیتر در روز است. 

معمولا بین 170 تا 210 روز دوره رشد درخت سیب است که از نظر آبیاری به چهار مرحله ی گل دهی، تشکیل، ایجاد جوانه های گل و مرحله رسیدن میوه تقسیم می شود. بطور کلی می توان گفت که برای آبیاری قطره ای تعداد درختان سیب می تواند از ۱۲۰ تا ۱۵۰۰ اصله در هکتار متغیر باشد.

هرس درخت سیب:

برای هرس کردن درخت باید شاخه های جوانی که چند سال عمر کردند و باردار شده اند را از درخت جدا نمود تا شاخه های جوان دیگر جانشین آن ها شود. اگر هرس درخت به موقع و در زمان مناسب انجام نشود درخت زود پیر می شود و باعث تولید میوه های ریز و نامرغوب می شود. اما هرس به موقع از پیری درخت جلوگیری می کند. 

بهترین زمان برای هرس درخت سیب در زمستان و پس از ریزش برگ ها هست. زمانی که شاخه ای از درخت سیب هرس می شود باید کاملا آن را از انتها برید به طوری که چیزی از آن در محل بریده شده، باقی نماند.

هنگام هرس کردن باید دقت داشته باشید که در سال اول که درخت سیب فقط یک ساقه طویل است ارتفاع آن را تا حدود 75 سانتی متر نگه داشته و باقی را هرس کنید چون که ساقه های اصلی درخت سیب در زمستان سال دوم تشکیل می شود. 

دقت داشته باشید که درخت سیب 4 یا 5 ساله را فقط ترکه های شاخه ها را کم کنید و نیازی به هرس کردن نیست تا از درهم رفتگی و انبوهی درخت جلوگیری شود. 

نکاتی برای نگهداری از درخت سیب:

برای ایجاد دمای اعتدال در درخت سیب و جلوگیری از علف های هرز  از مالچ استفاده کنید

- برای ایجاد دمای اعتدال در درخت سیب و ایجاد مانع برای رشد علف های هرز در اطراف درخت میتوانید از پیچیدن مالچ به دور درخت استفاده کنید. هنگامی که به دور درخت مالچ پیچیده می شود ریشه میتواند سرما یا گرمای زیاد را کنترل کند. دقت داشته باشید که مالچ میتواند به پوست درخت آسیب بزند و باید به خوبی و درستی از آن استفاده شود. 

- وجود علف های هرز مانع رشد درخت می شود و باید آنها را سریعا از بین برد. 

- از آن جایی که درختان سیب در مقابل تعداد از بیماریهای قارچی و باکتریایی و آفات حشره ای آسیب پذیر هستند باید هنگام مشاهده این آفات از سموم مناسب به اندازه مناسب استفاده کنید چون مصرف بیش از حد سم باعث سوزاندن و از بین رفتن درخت می شود. 

- پرورش، تکثیر و نگهداری از درخت سیب بسیار آسان است و شما می توانید از این طریق رونق کسب و کار و اقتصاد داشته باشید. 

 گردآوری: بخش علمی