الیاف مصنوعی چیست و چه کاربردی دارد؟

آشنایی با الیاف های مصنوعی

همه چیز درباره الیاف مصنوعی

الیاف مصنوعی، به گروهی از الیاف نساجی گفته می شود که توسط روش های خاص تولیدی و به صورت مصنوعی تولید می شوند و به طور معمول در طبیعت وجود ندارند ولی ممکن است ریشه طبیعی داشته باشند. مثل: الیاف اکرلیک، پلی آمید (نایلون) و ... .

الیاف، ماده اولیه صنعت نساجی است. امروزه شناسایی الیاف اهمیت زیادی پیدا کرده است، به خصوص برای آن دسته از افرادی که حرفه آنان تولید پوشاک (طراح پارچه، طراح لباس و دوزنده) است. هنگام طراحی الگو، برش پارچه، شست و شو و لکه گیری پارچه باید با خواص الیافی که در پارچه به کار رفته است آشنایی داشته باشیم.

امروزه الیاف، بخشی از زندگی روزانه ما هستند. با تأمل در محیط اطراف خود می توان به تأثیر همه جانبه آن ها در جامعه پی برد، از مصارف روزمره مانند پوشاک و فرش گرفته تا چمن مصنوعی، کامپوزیت های تقویت شده با الیاف در کالاهای ورزشی (راکت ها، چوب گلف و…)، قایق، ساخت و سازهای عمرانی، صنعت هوافضا و کاربردهای نظامی مانند هواپیما و نازل موشک. یک نمونه عادی آن که اغلب ما هر روزه از آن استفاده می کنیم، چای کیسه ای است. 

استفاده مدرن از الیاف در پزشکی بسیار گسترده است؛ پانسمان های جراحی و ماسک، کلاه، لباس، الیاف قابل کاشت برای بخیه ها، پیوندهای عروقی و ترمیم قلب، دیالیز و غشاهای اکسیژن ساز و…. بنابراین، ما در دنیایی زندگی می کنیم که مواد به شکل لیف همواره در اطراف ما وجود دارند.

در این بین الیاف پلیمری به سبب ویژگی ها و خواص بسیار مطلوب خود از مهم ترین و پرکاربردترین الیاف مصنوعی هستند.

معرفی الیاف های مصنوعی

الیاف مصنوعی چیست ؟

الیاف مصنوعی، به گروهی از الیاف نساجی گفته می شود که توسط روش های خاص تولیدی و به صورت مصنوعی تولید می شوند و به طور معمول در طبیعت وجود ندارند ولی ممکن است ریشه طبیعی داشته باشند. مثل: الیاف اکرلیک،پلی آمید(نایلون) و ... .

الیاف مصنوعی به دو گروه کلی دسته بندی می­شوند. گروه اول الیاف بازیافته (نیمه مصنوعی) هستند که در ساخت آن ها از الیاف طبیعی استفاده می شود.

گروه دوم الیاف ترکیبی است که در آن ها فقط از مواد شیمیایی استفاده می شود.

الیاف باز یافته با افزایش هر روزه جمعیت و نیاز رو به فزون به پارچه و منسوجات ایده جدیدی بود که مورد استقبال قرار می گرفت.

در این ایده دانشمندان از چوب و گیاهان مختلف که در طبیعت وجود دارد و دارای مولکول های بلند سلولزی است، برای تهیه الیاف نساجی استفاده کردند.

در نتیجه انواع بیشماری از الیاف مصنوعی تهیه و به مقدار قابل توجهی به بازارهای دنیا عرضه شد.

شناخت الیاف های مصنوعی

معرفی انواع الیاف طبیعی و الیاف مصنوعی

الیاف طبیعی : پشم، پنبه، ابریشم

الیاف مصنوعی و نیمه مصنوعی : ریون، ویسکوز، نایلون، پلی استر

به طور کلی نخ های فیلامنتی که از پلی اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا و تحت فرآیند خاصی تولید می شوند را می توان قوی ترین الیاف مصنوعی دنیا نامید. این نخ ها در وزن یکسان استحکامی 8 الی 15 برابر نخ های فولادی دارند که به همین دلیل توانسته اند کاربردهای منحصر به فردی را به خود اختصاص دهند.

داینیما (Dyneema) نام تجاری یکی از این قوی ترین و مستحکم ترین الیاف مصنوعی دنیا می باشد که به صورت مشترک توسط شرکت های دی-اس-ام (DSM) هلند و تویوبو (Toyobo) ژاپن تولید می شود و هر دو از این نام تجاری برای محصول خود استفاده می نماید.

اسپکترا (Spectra) نیز نام تجاری الیافی است که توسط شرکت هانی ول (Honeywell) آمریکا تولید می شود و از لحاظ خصوصیات بسیار مشابه داینیما می باشد.

احتمالاً کوهنوردان و ملوانان بسیار بیشتر از افراد شاغل در صنعت نساجی در فعالیتهای روزمره خود با این نام برخورد داشته اند و طنابهای تهیه شده از این نخهای فیلامنتی نقش بسیار مهمی در فعالیت های کاری آنها دارد.

داینیما نام تجاری یکی از این قوی ترین و مستحکم ترین الیاف مصنوعی دنیا می باشد

نایلون، الیافی پر مصرف در محصولات مصنوعی

نایلون جزء الیاف کاملاً مصنوعی است.

نایلون استحکام خوبی در برابر سایش و کشش دارد به همین دلیل موارد استعمال زیادی دارد از جمله جوراب های نایلونی به علت قابلیت الاستیکی زیاد در قسمت زانو و مفاصل کیسه ای نمی شود.

فورآ خشک می شوند، زیرا رطوبت کمی به خود جذب می کنند.

الیاف نایلون دارای سطح صاف و براق هستند و کشش پذیری زیادی دارند ولی خاصیت جذب رطوبت الیاف نایلون بسیار ناچیز بوده و بهتر از سایر الیاف در آب مقاومت خود را حفظ می کند.

از نخ فیلامنت برای تهیه جوراب ساق بلند، آستری، مایوی شنا، لباس ورزشی، پارچه دانتل، پارچه ی بارانی، پوشاک پلیسه دار، پارچه های کشباف، مسواک و انواع برس ها و بسیاری دیگر لوازمی که روزانه از آن ها استفاده می کنیم بکار می رود.

برای شناخت الیاف و پارچه نایلون از آتش استفاده نمایید که به محض تماس به شعله همراه با ذوب می سوزد و از آن ماده سیاه رنگ و سختی به جا می ماند.

نایلون جزء الیاف کاملاً مصنوعی است

ویسکوز، باز آفرینی صنعت از مواد طبیعی

برای تهیه ویسکوز از کلیه محصولات طبیعی که دارای سلولز کافی باشند مانند تفاله نیشکر، خمیر کاغذ، لینتر (الیاف کوتاه پنبه جا مانده روی تخم پنبه) و مواد گیاهی دیگر که سلولز بالایی داشته باشند در تولید الیاف ویسکوز استفاده می شود.

هادی گرما است بنابراین بدن احساس گرما می کند. الیاف ویسکوز در برابر حرارت کاملا مقاوم هستند و تا ۱۹۰ درجه سانتیگراد زرد نمی شود و مقاومت خود را حفظ می کند.

از ابریشم طبیعی خنک تر است و منسوجات بسیار نرم و لطیف می توان ار آن تهیه کرد.

از ویژگی های این الیاف نرمی و لطافت پارچه است که آن را به انتخابی برای پارچه پیراهنی، تریکو و پرده تبدیل کرده است.

این الیاف را اگر با پنبه و پشم ترکیب کنند برای تولید پارچه های لباس زیر، تریکو، شلوار و ملحفه استفاده می شود و با ترکیب الیاف ویسکوز با پلی استر پارچه های مناسب برای رومیزی، موکت و پارچه پانسمان و کالای بهداشتی تولید می شود.

برای تشخیص الیاف ویسکوز از شعله آتش استفاده نمایید، این الیاف در برابر آتش ذوب نمی شود و در تماس با آتش بدون ذوب شدن با بوی ضعیفی شبیه کاغذ می سوزد و کمی خاکستر نرم باقی می گذارد.

الیاف ویسکوز در برابر آتش ذوب نمی شود

پلی استر :

پلی استر کاملاً مصنوعی است.

مقامت فوق العاده ای در برابر چروک شدن دارند حتی در زمانی که خیس می‌شوند.

الیاف پلی استر در برابر حرارت رطوبت و نور خورشید بسیار مقاوم هستند و دمایی ۲۰۰ درجه را به راحتی تحمل می کند و انعطاف و استحکام الیاف و پارچه های مصنوعی از جنس پلی استر در حالت خشک و خیس یکسان می باشد.

از این الیاف برای تولید منسوجات منسوجات سبک وزن متنوعی مانند پارچه های پرده ای، آستری، کراوات، مخلوط با پشم به عنوان پارچه فاستونی مردانه، پارچه حریر پیراهن زنانه، لباس کار، بارانی و مخلوط با اکرلیک برای تولید تریکو و بسیاری دیگر استفاده می شود.

به دلیل خاصیت اتوپذیری زیاد در تهیه پارچه های پلیسه زنانه و بشور بپوش مصرف می شود 

پلی استر هنگام نزدیکی به آتش شروع به ذوب شدن می کند و در تماس با آن همراه با ذوب می سوزد و دود غلیظی ایجاد می کند و ماده سیاه رنگ و سختی از خود به جا می گذارد.

پلی استر کاملاً مصنوعی است

الیاف اکریلیک، مناسب ترکیب با سایر الیاف

پارچه اکریلیک از الیاف مصنوعی اکریلیک بدست می آید. پارچه اکریلیک قدرت رنگ پذیری بالایی دارد و مانند پارچه پنبه ای ضد حساسیت است، اما در مقاسیه با پارچه پنبه ای قیمت کمتری دارد.

لمس لطیف و نرم این الیاف، امکان ترکیب با سایر الیاف را به تولید کنندگان منسوجات صنعتی می دهد.

چروک ناپذیری، عایق حرارت بودن و ایجاد رنگ های تند از جمله خواصی است که این الیاف و پارچه های تولید شده با این الیاف دارند.

برای مثال در تولید تریکو از اکریلیک به وفور استفاده می شود.

از این الیاف برای تولید پوست مصنوعی، لباس های پلیسه دارد، پارچه فاستونی و بسیاری دیگر از منسوجات استفاده می شود.

این نوع پارچه برای تهیه جوراب، کلاه، ژاکت، روسری، دستکش و… مورد استفاده قرار می گیرد.

پارچه اکریلیک از الیاف مصنوعی اکریلیک بدست می آید

گردآوری: بخش خانه داری