زندگینامه عمار بن یاسر

عمار بن یاسر، از یاران نزدیک پیامبر و امام علی (ع)

زندگی‌نامه عمار بن یاسر

عمار بن یاسر یكی از چهار مرد بزرگ دوران خود و یکی از پیشقدمان در دین اسلام بود. سه مرد ديگر عبارتند از ابوذر، مقداد و سلمان. پدر و مادر عمار در راه دین اسلام و دفاع از حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم شكنجه های فراوانی را تحمّل كردند و در آخر به شهادت رسیدند.

ولادت عمار بن یاسر

عمار در مکه و در بین بنی مخزوم دیده به جهان گشود. پدرش یاسر همراه با برادرانش مالک و حارث در جستجوی برادر چهارمشان از یمن به مکه آمده بود. ولی حارث و مالک به یمن بازگشتند. یاسر در مکه ماند و با ابوحذیفة بن المغیرة بن عبد الله بن عمرو بن مخزوم هم پیمان شد و وی نیز کنیز خود سمیة بنت خیاط را به ازدواج یاسر در آورد. حاصل  ازدواج  یاسر وسمیه، عمار و عبد الله بود.

عمّار بن یاسر( نام کامل:عمار بن یاسر بن عامر بن مالک) ملقب به ابوالیقظان، از صحابیون محمد پیامبر اسلام و بعدها از طرفداران علی بن ابی طالب گردید.

عمار بن یاسر که مادرش سمیه اولین زن شهید در راه خدا بود، از جوانان پیشتاز در ایمان و هجرت است. در اولین روزهای جلوه دین اسلام، همراه پدر و مادرش شکنجه های کفار را تحمل کرد. 

عمار بن یاسر از یاران پیامبر

عمار در کنار سلمان، مقداد و ابوذر غفاری از اولین شیعیان دانسته شده اند که در زمان حضرت محمد صلی الله علیه و آله به این نام شناخته شده اند.

طبق روایتی، عمار بعد از سی و چند نفر مسلمان شد و بنابر روایتی دیگر، یکی از هفت تن مسلمان نخست بود.کفار، عمار را مجبور کردند که به حضرت محمد( ص) فحش بدهد؛ رسول خدا صلّی الله عليه و آله و سلّم عذر وی را پذیرفت و به او فرمود درصورتی که دیگربار هم مجبورش کردند، چنین کند. در پی این اتفاق بود که آیه (مَن کفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکرِ هَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ). ( هر کس بعد از ایمان آوردن خود، به خدا کفر ورزد[ عذابی سخت خواهد داشت] مگر آن کس که مجبور شده[ ولی] قلبش به ایمان اطمینان دارد.) نازل شد.

خلفای زمان عمار بن یاسر

خلافت ابوبکر

در زمان ابوبکر، عمار بن یاسر در جنگ یمامه حضور داشت و یکی از گوش هایش را در این جنگ از دست داد. در زمان عمر بن خطاب در .سال ۲۱ هجری/۶۴۱ میلادی، او به امارت دار کوفه منصوب شد.

خلافت عمر

عمار بن یاسر در زمان خلافت عمر فرماندار کوفه و فرمانده سپاه مسلمانان در این شهر شد. در دوران فرماندهی عمار جنگ نهاوند اتفاق افتاد و قسمتی از مناطق داخلی ایران فتح شد؛ اما پس از چندی از این منصب عزل شد. بعضی گزارشات از نارضایتی مردم و درخواست آنان از عمر بن خطاب برای برکنار کردن عمار خبر داده اند. در یکی از این گزارشات اعتراض مردم به ضعف عمار و بي اطلاعي وی از سیاست نسبت داده شده است.

نمای قدیمی بارگاه عمار یاسر

خلافت عثمان

در زمان خلیفه سوم مشاجراتی میان وی و عمار یاسر درگرفت. یکی از این موارد اعتراض عمار به تبعید ابوذر غفاری به ربذه بود که به مشاجره بین عمار و عثمان انجامید و عمار به فرمان عثمان به سختی کتک خورد. عثمان قصد داشت عمار را هم از مدینه تبعید کند؛ ولی با اعتراض بنی مخزوم و امام علی علیه السلاماز این کار منصرف شد. بعضی گزارشات ماجرای برخورد، بحث و ضرب و شتم عمار را، زمانی دانسته اند که او و سایر کوفیان به شراب خواری و بی قیدی ولید بن عقبه که از طرف عثمان حاکم کوفه بود، اعتراض کردند.

عمار در زمان علی بن ابی‌طالب علیه السلام 

عمار بن یاسر از نخستین شیعیان حضرت علی (ع) بود. از سال ۳۵ هجری/۶۵۶ میلادی به بعد، امام علی (ع) روی وی حساب ویژه ای باز کرد. عمار پیش از جنگ جمل، به کوفه رفت و موفق شد سپاهیانی از کوفه را به علی ملحق کند. عمار بن یاسر  از کسانی بود که پس از پایان این جنگ، عایشه را به بصره بردند و مواظب وی بودند.

شهادت عمار بن یاسر

عمار بن یاسر در جنگ صفین در صفر یا ربیع الثانی سال ۳۷ق به شهادت رسید. حضرت علی علیه السلام بر او نماز گزارد. عمار در زمان شهادت، بیش از نود سال داشت. بعضی ۹۳، بعضی ۹۱ و برخی ۹۲ سال گفته اند.

شهادت عمار در جنگ صفین بدست سپاهیان معاویه، پیوسته از عوامل سرزنش معاویه و از دلایل حقانیتامام علی علیه السلام در این جنگ شناخته شده است. علت این مسأله، حدیثی از حضرت محمد( صلی الله علیه و آله وسلم) بود که قاتل عمار را، جمعی باغی (یعنی گروه خارج از اطاعت امام عادل) معرفی می کرد.

ضریح عمار یاسر

آرامگاه عمار بن یاسر

قبر عمار در محل شهادتش در استان رقه در سوریه قرار دارد. در کنار آرامگاه عمار یاسر، قبر چند تن از شهیدان جنگ صفین من جمله اویس قرنی و اُبَی بن قیس قرار دارد.

گردآوری: بخش مذهبی