دلایل، نشانه ها و درمان خودارضايی در كودكان

دلایل خودارضایی در کودکان

نشانه ها و دلایل خودارضایی در کودکان چیست؟

 بسیاری از والدین در مقطعی از رشد کودک، با خودارضایی کودک مواجه می شوند که در بیشتر موارد، والدین نگران شده و نادانسته تصمیمات اشتباهی را اتخاذ می کنند. در این مقاله ما به شما می گوییم که چگونه باید با خودارضایی کودک خود رفتار کنید.

خودارضایی یا استمنا چیست؟

خودارضایی از روش‌های ارضای میل جنسی است. به عبارت دیگر، خودارضایی به تحریک اندام جنسی خود، جهت برانگیختگی جنسی یا سایر لذت‌های جنسی اطلاق می‌شود و معمولاً به اوج لذت جنسی می‌انجامد. 

خودارضایی در کودکان: 

خود ارضایی کودکان یک رفتار شایع و وابسته به سن محسوب می شود و می توان خود ارضایی بارز کودکان را در سنین 5 - 2 سالگی نرمال دانست ، اما با افزایش سن باید این رفتار کاهش پیدا کند. خود ارضایی کودکان در وهله ی اول یک رفتار مرتبط با رشد سنی است . لیکن در بچه هایی که دارای مشکلات همراه هستند ، تمایل به نواحی تناسلی زود تر از حد انتظار ایجاد می شود. گاهی اوقات به نظر می رسد که خود ارضایی کودکان دارای یک عملکرد است ، یعنی دارای یک مکانیسمی است تا کودک از پس هیجانات منفی خود برآید.

نشانه های خودارضایی در کودکان: 

علایم خودارضایی کودکان با حرکات انقباضی پاها و وضعیت غیرطبیعی پاها به همراه تعریق، تنفس تند و قرمزی صورت می باشد. اغلب موارد علایم این بیماری بسیار شبیه تشنج بوده و با آن اشتباه می شود.

خودارضایی در کودکان

نحوه تشخیص خود ارضایی در کودکان:

تشخیص خود ارضایی مخصوصاً در بچه های کوچک خیلی سخت است. وقتی والدین به دنبال اطلاعاتی راجع به رفتارهای عجیب کودک خود هستند، باید خودارضایی را در تشخیص های افتراقی خود قرار داد. 

در خودارضایی کودکان حرکاتی مانند خوابیدن روی شکم و مالیدن خود به زمین یا عروسک و سایر اشیا بسیار معمول است و ممکن است کودک در دوره های استرس و خستگی به آن بپردازد و یا با دست، اقدام به تحریک اندام جنسی خود نماید.

خودارضایی کودکان معمولا بصورت ناگهانی آغاز می شود و کودک ممکن است گر گرفته و عرق کرده به نظر برسد و در حال خر خر کردن باشد و یا تنفس نامنظمی داشته باشد و یا در یک وضعیت خاص مثل خم شدن روی چیز خاصی و یا مالیدن خود روی اشیا و یا عروسک غافلگیر شود و یا در حالت چمباتمه نشسته باشد. 

دلایل خود ارضایی در کودکان:

1-  خود ارضایی در دوران کودکی نوعی عادت عصبی است که مشابه مکیدن انگشت، که کودک به طور کاملاً اتفاقی آن را کشف می کند و به خاطر لذت بخش بودن آن را ادامه می دهد و بعداً برای او به صورت عادت در می آید.

2-  وقتی کودک دچار تنش شده باشد و مضطرب باشد، احتمال رفتار خود ارضایی در وی بالا می‌رود. کودک برای کسب لذت و دوری از تنش‌هایش به خود ارضایی روی می‌آورد. 

3- چالش‌های خانوادگی و خشونت در خانواده از عوامل مهم دیگر می‌باشد.

4- خارش ناشی از علل گوناگون، خارش و تحریک موضعی در اعضای تناسلی و مقعد به علت ورم، کرمک، تنگی شلوار ، نامنظمی محل ختنه، بیماری های پوستی در نواحی مذکور باعث توجه بیشتر کودک به این نواحی می شود. 

5- گاهی اوقات دیده می شود که مادر ، دایه یا پرستار برای ابراز محبت یا آرام کردن یا حتی برای رفع نیازهای جنسی خود با اعضای تناسلی کودک بازی می کنند و باعث لذت بردن کودک و تمایل او به سمت خودارضایی می شوند.

6- غریزه کنجکاوی نسبت به این ناحیه از بدن که معمولا کودکان از حدود 2 سالگی نسبت به اندام و اعضای بدن خود توجه نشان می دهند.

7- بلوغ و تغییرات فیزیولوژی ناشی از آن به همراه ترشح هورمون های جنسی که باعث ایجاد تمایلات و تحریکات جنسی می شود.

8- مشکلات طبی که کودک را مستعد ابتلا به خودارضایی می کند ، مثلاً :مشکلات خواب ، شیر خوردن ناکافی ، مشکلات تناسلی - ادراری و غیره باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد.

عوارض خودارضایی در کودکان: 

- عفونت ادراری

- آسیب به دستگاه تناسلی 

- منزوی شدن 

- خجالتی شدن 

- کاهش اعتماد به نفس 

- افت تحصیلی

- وسواس فکری 

- اضطراب و استرس

- احساس گناه 

نحوه درمان خودارضایی در کودکان

نحوه رفتار و درمان خودارضایی در کودکان:

 به خاطــر داشته باشيد خودارضايي بدين معنـــی نيست كه كودک شما انحراف جنســي دارد، بي‌مبالات است يا ميل جنسي در او بيش از حد افزايش يافته است. فقط در مواردي كه بزرگسالان در پاسخ به خودارضايی يک كودک واكنش شديد نشان دهند و آن را پديده‌ای كثيف يا پليد معرفـــی نمايند، ممكن است كودك از نظر هيجانی لطمه ببيند و مثلاً دچار احساس گناه شود.

در صورتی که نمی دانید که چگونه این مسئله را حل کنید، باید به روان شناسان، روانپزشکان و متخصصین آگاه به مسائل جنسی مراجعه کنید و از عمل به توصیه های آشنایان که اطلاعات و تجربه کافی در این زمینه ندارند پرهیز کنید، چرا که ممکن است با راه حل های عجیب و گاه خطرناکشان باعث آسیب دیدن فرزندانتان شوید.

1- مهم ترین کار در درمان خودارضایی کودکان ابتدا پیدا کردن دلیل خود ارضایی کودکان است.

2- عدم انکار و پذیرش واقعیت، کمک فراوانی به حل مسئله می کند. والدین باید بدون شتاب زدگی، ایجاد جار و جنجال، متهم کردن هم دیگر به عدم تربیت صحیح فرزند ، با حفظ آرامش و خونسردی با این مسئله به صورت عادی برخورد کنند. بیش از این که به مشکل فکر کنند به راه حل ها فکر کنند، تا هر چه سریع تر بتوانند این مسئله را در فرزندشان درمان و رفع کنند.

مادری که کودکش را در وضعیت خودارضایی غافلگیر میکند باید از رفتارهای ترساننده و خشن پرهیز کند.البته تشخیص سایر علل تحریک پذیری دستگاه تناسلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

3- نیازی نیست که مادر هروقت می بیند بچه دستهایش را به سمت ناحیه تناسلی می برد، دستهای او را چک کند و مثلا بگوید: دستهاتو بیار بالا ببینم. و یا او را از دمر خوابیدن و خوابیدن روی شکم منع کند. بلکه پرت کردن حواس کودک از این رفتار و مشغول کردن او به کارهایی که دستهایش را مشغول نگه می دارد همچنین نادیده گرفتن و بی توجهی به رفتار کودک است. بی توجهی سنجیده به این معنی است که والدین در حالی که عوامل زمینه ساز خود ارضایی را در کودک شناسایی می کنند و آن را از بین می برند، با صبر و تحمل و نادیده گرفتن خود ارضایی، سعی می کنند این عمل را در فرزندشان از بین ببرند.

4- عصبانی شدن و تنبیه کردن کودک یکی از بدترین راهکارهای ممکن است که باعث احساس شرمساری و خودکم بینی در کودک میشود. و عصبانیت و تنبیه فقط باعث تشدید خودارضایی در کودکان میشود.

5- عواقب خودارضایی را به فرزند خود تفهیم کنید که خودارضایی دلیل عدم رشد فکری است و آن را یک بازی کودکانه معرفی کنید؛ همچنین باحوصله و متانت به آن‌ها گوشزد کنید که این کار از سر بی‌تجربگی است و بهتر است که دیگر تکرار نشود.

6- اجازه ندهید فرزندتان برای ساعاتی طولانی در اتاقش تک‌ و تنها بسر برد؛ گاه‌گاهی- البته به دلایل موجه- به او سر بزنید و از وی دعوت کنید لحظاتی را نیز در میان اعضای خانواده بگذراند. انرژی جنسی بچه‌ها در تنهایی و بی‌برنامگی فعال می‌شود.

7- درمان های دارویی علاوه بر درمان اضطراب و افسردگی، جهت کاهش تمایلات جنسی، در مواردی که روش های غیر دارویی مؤثر واقع نشود، کاربرد دارد که لازم است تحت نظر متخصصین انجام داده شود.

تنبیه یکی از بدترین روش های ترک خودارضایی در کودکان است

چه زمانی خود ارضایی کودکان نرمال نیست و باید به پزشک متخصص مراجعه کرد:

- زمانی مسئله خود ارضایی می تواند نگران کننده باشد که به شکل یک رفتار پر بسامد درآمده باشد. یعنی کودک هروقت که کارتون می‌بیند باید این کار را بکند. یا اگر این کار را نکند خوابش نبرد.

- کودک این کار را واضحا جلوی همه در جمع انجام دهد یا این کار را به سایر هم سالانش آموزش دهد.

- هنگامی که والدین قصد پرت کردن حواس او را بکنند یا بخواهند متوقفش کنند، پرخاشگرانه پاسخ دهد.

- کودک شما در جهت ارضاشدن از طریق دیگران تلاش می کند.

- خود ارضایی در کودک همراه شده باشد با تغییرات بزرگ و واضح در رفتارش. مثلا پرخاشگری، بی قراری و ... 

- حساس می کنید کودک شما غمگین یا افسرده است.

- سؤالات یا نگرانی های دیگری دارید.

- اگر کودک بالاتر از 6 سال، در ملاء عام این کار را می‌کند. یا برای لجبازی یا جلب توجه شما دست به این کار می‌زند. در این موارد باید با یک روانشناس و مشاوره کودک صحبت کنید و از او کمک بخواهید تا از بروز مشکلات بعدی و یا ادامه این رفتار تا نوجوانی و یا بزرگسالی فرزندتان جلوگیری کنید.

نشانه های خودارضایی در کودکان

روش های پیشگیری از خودارضایی کودکان: 

- از پوشاندن لباس های چسبان به او خود داری کنید.

- سعی کنید او هیچ گاه تنها نباشد.

- سعی کنید محیط کودک را از وجود محرک های استرس زا کم کنید.

- محرک هایی که می تواند موجب تحریک جنسی کودک شما شود را در محیط حذف کنید. 

- سعی کنید با برنامه ریزی و انتخاب کلاس های مختلف ورزشی، هنری، موسیقی، حفظ قرآن، کلاس زبان، حضور در پارک ها، شهربازی، رفتن به طبیعت ( کوه و دریا)، رفتن به مسافرت و دیدن موزه ها و آثار باستانی، لحظات مفرح و شادی را برای فرزندان شان فراهم کنند. 

- باید مراقب و مواظب باشید که هنگام شست و شوی کودکان شیر خوار و بزرگ تر، تماس های دستی و لمس اندام تناسلی به حداقل ممکن برسد.

- استفاده ی کم تر از غذاهای محرک جنسی مثل ادویه، کاکائو، قهوه، پفک، سوسیس، کالباس، پیتزا، زنجبیل، دارچین، پیاز و پرهیز از غذاهای پر کالری و چاق کننده ( مثل فست فودها) که باعث چاقی کودکان و بلوغ زودرس می شوند

خودارضایی کودک یک ساله:

کودکان یک ساله معمولا به علت خود ارضایی شروع به این کار نمی کنند معمولا یک علت دیگری شروع کننده این کار می شود. عفونت قارچی واژن، شستشوی زیاد موضع و ایجاد خشکی و یا اگزما، عفونت ادراری، و.... از عللی اند که باعث خارش محل تناسلی کودک می شوند، کودکان برای خارش مجبور به خاریدن موضع و یا مالیدن خود به جایی می شود که درنتیجه در اثر مالش ناحیه کایتوریس نیز مالیده می شود حس لذت به او داده می شود. توصیه می شود به پزشک اطفال مراجعه کنید. تا معاینه انجام دهد. 

 گردآوری: بخش کودکان