دو گونه از اجداد انسان احتمالاً 1.5 میلیون سال پیش یکدیگر را ملاقات کرده اند

این اولین مدرکی است که نشان می‌دهد دو گونه انسان‌تبار در یک ناحیه با یکدیگر هم‌زیستی و احتمالاً تعامل داشته‌اند.

حدود ۱.۵ میلیون سال پیش، ۲ گونه انسان باستانی، «هومو ارکتوس» (Homo erectus) یا انسان راست‌قامت و «پرامردم بویسی» (Paranthropus boisei)، از ساحل دریاچه‌ای در کنیا رد شدند. این کشف نشان می‌دهد این ۲ گونه از اجداد انسان هم‌زمان با یکدیگر زندگی می‌کردند.

ردپای این انسان‌های باستانی سال ۲۰۲۱ کشف شد اما حالا دانشمندان توانسته‌اند تعیین کنند یکی از آنها از گونه هومو ارکتوس، نیای انسان‌های مدرن، و دیگری متعلق به پرامردم بویسی، خویشاوند دورتر انسان‌ها، بوده است.

جالب‌تر اینکه این ۲ نفر احتمالاً به‌ فاصله چند ساعت یا چند روز از یکدیگر از کنار دریاچه عبور کرده بودند؛ درنتیجه، این اولین مدرکی است که مستقیم نشان می‌دهد گونه‌های باستانی انسان هم‌زمان و مکانی مشترک زندگی می‌کردند.

دانشمندان می‌گویند این ۲ گونه احتمالاً با یکدیگر تعامل نیز داشته‌اند. ردپاهای باقی‌مانده جزئیاتی درباره این افراد فاش می‌کنند؛ ازجمله ارتفاع گودی کف پای آنها، شکل انگشتان و الگوی حرکتشان. این ردپاهای فسیل‌شده بهترین تصاویر ممکن از زندگی انسان در یک‌میلیون و ۵۰۰ سال پیش هستند.

هم‌زیستی هومو ارکتوس با پرامردم بویسی

مطالعات قبلی فسیل‌ها نشان می‌داد گونه‌های مختلف انسان‌تباران در کنار یکدیگر می‌زیستند اما فسیل‌ها اغلب در نواحی بزرگ پراکنده‌اند و تاریخ‌های تخمینی آنها هزاران سال با هم اختلاف دارد. دانشمندان نمی‌دانستند این گونه‌ها واقعاً با یکدیگر روبه‌رو می‌شدند یا نه.

ژوئیه ۲۰۲۱، دانشمندان مجموعه‌ای از ردپاهای باستانی را در سایت «کوبی فورا» (Koobi Fora) در ناحیه «تورکانای شرقی» (East Turkana) کنیا پیدا کردند. این ردپاها شامل مسیر پیوسته گونه‌ای انسان‌تبار و ردپاهای مجزای حداقل ۳ گونه دیگر می‌شود. این سطح یک‌میلیون و ۵۲۰ هزار سال عمر دارد و آثار شن موج‌دار، بستر نی‌زار و آشیانه ماهی نشان می‌دهد در این ناحیه دریاچه‌ای کم‌عمق وجود داشته است.

این مسیر شامل ۱۳ ردپاست. دانشمندان تخمین می‌زنند انسان‌تباری که این ردپاها را به‌ جا گذاشته، با سرعت ۱.۸۱ متربرثانیه حرکت می‌کرده؛ مشابه پیاده‌روی سریع انسان مدرن.

تحلیل ردپاها با استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری سه‌بُعدی اشعه ایکس نشان داد ردپاهای مجزا متعلق به افرادی است از گونه هومو ارکتوس بودند؛ اولین گونه انسان که با قامت راست، مانند انسان‌های مدرن، راه می‌رفت.

پژوهشگران ردپای پیوسته را متعلق به انسانی از گونه پرامردم بویسی می‌دانند که به‌ نظر می‌رسد با قامت راست راه می‌رفته است. این گونه کف پای صاف‌تر داشت و موقعیت انگشت شست پایش در هر قدم تغییر می‌کرد. این انگشت در پای راست ۱۹ درجه و در پای چپ ۱۶ درجه زاویه داشت (این زاویه در انسان‌های مدرن حدوداً ۱۰ درجه است).

ردپاهای هومو ارکتوس و پرامردم بویسی فقط چند متر با هم فاصله دارد. دانشمندان می‌گویند راهی نمی‌ماند جز آنکه حدس بزنیم این ۲ گونه از حضور یکدیگر آگاهی داشته‌اند. اما نوع تعامل آنها و اینکه آیا چیزی از یکدیگر یاد می‌گرفتند یا نه، مشخص نیست.

در این سایت، رد پای ۳۰ رأس از خویشاوندان گاوهای امروزی، ۳ حیوان اسب‌مانند و ۶۱ پرنده نیز وجود دارد. دانشمندان می‌خواهند با ترکیب این ردپاهای حیوانی با فسیل استخوان‌ها به تصویری دقیق‌تر از آنچه کنار این دریاچه جریان داشته، برسند.