دیدار دوباره با روم باستان، گلادیاتورها و کولوسیوم
باور کردنی نیست که بعد از دو دهه قرار است بازگشتی دوباره به دنیای گلادیاتورها داشته باشیم. دنبالهای شدیداً مورد انتظار بر یکی از برترین فیلمهایی که هالیوود به خود دیده است، یعنی فیلم گلادیاتور طرفداران را به شوق آورده. اخیراً پس از مدتها انتظار، ترلر Gladiator II منتشر شده است که نشان میدهد ریدلی اسکات و تیم تولید آن هر چه که در چنته داشتهاند رو کردهاند؛ بازگشت دوباره به دنیای دیوانهوار روم باستان در بستری خونین و خشمآلود جریان یافته است؛ کشتیهای جنگی، کولوسیوم، قهرمانان و حتی یک کرگدن در صحنه میدرخشند. در ادامه با ویجیاتو همراه باشید تا این تریلر را موشکافی کنیم.
این بار داستان گلادیاتوری جدید به نام لوسیوس (با بازی پل مسکال)، فرزند لوسیا (با بازی کانی نیلسن) را دنبال خواهیم کرد که در بازیهای بیرحمانهای که برای سرگرمی اشراف و ثروتمندان ترتیب داده شدهاند، خودش را مییابد؛ فضایی که گلادیاتور افسانهای نسخه اول ماکسیموس دسیموس مریدیوس توانست از دل آن به شکوه و عظمت برسد و آزادیاش را به دست بیاورد. اما سوال اینجاست که لوسیوس چگونه سر از اینجا درآورده است؟ با چه کسی باید برای یافتن دوباره آزادیاش بجنگد؟ کدام شخص در تریلر بود که شمشیرش از دستش افتاد و شکست خورد؟
در ادامه سعی خواهیم کرد که با نگاهی دقیق به سراغ خیانتها، خشونتها و هنرمندیهایی نظیر نقشآفرینی دنزل واشنگتن و خندههایش در فیلم جدید گلادیاتور، برویم. همه و همه به افتخار روم!
یک دقیقه هم از تریلر نمیگذرد که میبینیم ژنرال آکاسیوس وارد روم شده و توسط امپراطورها گتا و کاراکالا (به ترتیب با بازی جوزف کویین و فرد هچینگر) پذیرفته میشود. در خلال صحبتشان، آکاسیوس میگوید: «روم جمعیت زیادی دارد و باید آنها را غذا داد.» که میتوان آن را به دو شکل تفسیر کرد.
از یک سو شاهد نیازهای مقیاس عظیم در امپراطوری روم هستیم. دوره تاریخی که فیلم در آن جریان دارد شکوه و بزرگی این امپراطوری بر همگان مبرهن بود؛ ممالک آن از جنوب به شمال آفریقا، از شرق به امپراطوری پارت، از غرب به آتلانتیس و از شمال به جزیرهی مهآلود بریتانیا میرسید و در واقع بخش عظیمی از جهان شناخته شده را تشکیل میداد. وظیفهی مدیریت و ارتباط با چنین جغرافیای عظیمی از دغدغههای اصلی شاهان رومی محسوب میشد.
از سوی دیگر، شهر روم در مرکز چکمهی ایتالیای کنونی قرار داشت؛ شهری عظیم که همنام با خود این کشور بود و بهترین بازتاب عظمتش محسوب میشد. زمانی که فیلم Gladiator II روایت میشود، جمعیت شهر روم بیش از یک میلیون برآورد شده است که با توجه به جهان باستان عددی بسیار بزرگ به حساب میآید. غذا دادن چنین شهری یک وظیفهی مهم محسوب میشد و کشتیهای انتقال غلات همواره از جاهایی مثل مصر و شمال آفریقا به آنجا میآمدند تا از نظر غذایی، روم را تأمین کنند.
در این دیالوگ میتوان اثری از ارجاع به مفهوم «نان و سیرکها» نیز پیدا کرد که توسط شاعر بزرگ رومی یعنی جوونال بسط داده شده بود. او زمانی گفت: «مردمی که زمانی خودشان را وقف وظیفه، مشاوره، لیژنهای نظامی و دیگر چیزها میکردند به قهقرا رفتهاند و اکنون دیگر تنها به دو چیز اهمیت میدهند: نان و سیرکها!» این گفته به وضوح دربارهی شیفتگی شهروندان روم نسبت به داشتن سرگرمی کافی و همچنین به دست آوردن غذای رایگان میباشد. مرکزیت چنین شیدایی جمعی را در کجا میشد به خوبی دید؟ مسلماً در کولوسیوم عظیم!
در لحظات پایانی تریلر، ماکرینوس میگوید: «زمانی من تحت تملک بودم اما الان یک امپراطوری را کنترل میکنم!» این جمله ارجاع به داستان بیرحم و وحشی امپراطور ماکرینوس میباشد که احتمالاً در فیلم جدید ریدلی اسکات تا حدی دستخوش اغراق هم شده است.
شخصیت ایفای نقش شده توسط دنزل واشنگتن پسزمینهی جالبی دارد. ماکرینوس در ایالت موریتانیا متولد شده است که جایی در الجزایر امروزی میباشد. خانوادهی او از ردهی فرعی آریستوکراتهای روم بودند که به وضوح در سطح پایینتری از رفاه و ثروت نسبت به طبقهی سناتورهای امپراطوری بودند، با این حال او در فضایی کاملاً مرتبط با جو سیاسی رشد کرد. پیش از رسیدن به جایگاه کمال در دنیای باستان، ماکرینوس ابتدا وکیل بود و آرام آرام توانست نردبان قدرت اجتماعی را بالا برود. او توانست به فردی بسیار تأثیرگذار در مقام رئیس بادیگاردهای شخصی امپراطور تبدیل شود. نهایتاً با به قتل رساندن کسی که مسئولیت حفاظت از او را برعهده داشت، تخت شاهی را مال خودش کرد.
روایت تاریخی که از ماکرینوس میدانیم شاید تماماً بازتاب کنندهی اصطلاح از فرش به عرش رسیدن نباشد، اما بهنظر میرسد در دنبالهی گلادیاتور به این مفهوم اهمیت بیشتری داده شده؛ چرا که جملهی «من تحت تملک بودم» ریشههای واقعی داستان او را مبهم میکند. حتی اگر داستان ماکرینوس تحریف نشده باشد، باز هم او اولین امپراطور روم بود که کارش را در طبقهای پایینتر از سناتورها شروع کرده است. قصهی به قدرت رسیدنش میتواند بار حماسی فیلم را افزایش دهد.
به پایان تریلر که نزدیک میشویم، ژنرال آکاسیوس میگوید: «من تحمل نمیکنم که یک نسل دیگر از جوانان روم بخاطر پوچی و حماقت "آنها" بمیرند!» با وجود اینکه توضیح خاصی دربارهی این جمله داده نمیشود اما احتمالش زیاد است که ارجاعی به امپراطوران جوان روم یعنی گتا و کاراکالا باشد. این دو برادر در تاریخ روم به دلیل عدم مدیریت مناسب، رفتار خودخواهانه و نفرت از یکدیگر، بدنام هستند. در ابتدای تریلر زمانی که کاراکالا در پاسخ به نگرانیهای آکاسیوس میگوید «اونا میتونن بجای غذا جنگ بخورن»، میتوان به وضوح شاهد خصایص رفتاریشان بود.
درگیری این دو برادر در تاریخ روم از آن جهت حیاتی میباشد که بر آیندهی کل امپراطوری اثر میگذارد. دایره المعارف بریتانیکا تضادهای خانوادگی آنها را چنین توصیف میکند: «گفته شده که کاراکالا نهایتاً گتا را در آغوش مادرشان جولیا به قتل میرساند و بدین ترتیب تلاشها و آرزوهای او برای صلح برادران نقش بر آب میشود». همچنین در آنجا میخوانیم که «احتمالاً رفتارهای ناشایست و غیر قابل پیشبینی کاراکالا موجب شده که فرماندهی گارد شاهی او یعنی ماکرینوس علیهاش توطئه پردازی کند و او را به قتل برساند». به نظر میرسد که این بار هم در فیلم Gladiator II شاهد خط داستانی پیچیدهای پیرامون تاج و تخت باشیم که افراد نالایق و مجنون، بر سرش به جان هم میافتند؛ چیزی مشابه با امپراطور کومودوس با بازی واکین فینیکس در نسخهی اول. گتا و کاراکالا، این دو برادر به خوبی میتوانند داستانی پر از توطئه، دیوانگی و آغشته به خون را به تصویر بکشند.
Gladiator II در تریلرش نماهایی جذاب از مناظری شگفتانگیز به نمایش میگذارد؛ دقیقاً همان چیزی که از ریدلی اسکات انتظار میرود. در این میان، یکی از ست پیسهای نشان داده شده خودنمایی میکند؛ لوسیوس را هنگام مبارزه با یک دشمن غیر-منتظره مییابیم: او میبایست در مقابل یک کرگدن جان سالم به در ببرد. در نگاه اول، شاید به نظر برسد که این صحنه صرفاْ یک ارجاع به فیلم اول میباشد اما اگر بدانید که گلادیاتورها در مقابل حیوانات وحشی بسیاری قرار میگرفتند، تعجب خواهید کرد. این قضیه ریشههای تاریخی بسیار محکمی دارد.
مبارزات انجام شده در کولوسیوم گاهی اوقات حیوانات وحشی و بسیار کشندهای را در بر میگرفت. گاهی آنها در برابر انسانها قرار میگرفتند و در بسیاری از موارد حیوانات وحشی برای سرگرمی تودههای مردم به جان هم انداخته میشدند. در لاتین عبارت Venationes برای اشاره به نبرد انسان و حیوان به کار برده میشد که ترجمهی آزاد آن به معنای «شکار هیولای وحشی» است. خرسها، کرگدنها، فیلها و زرافهها از جمله موجوداتی بودند که بیشترین حضور را در میدانهای نبرد کولوسیوم داشتند.
همچنین، در طول تریلر یک نبرد دریایی هم فراهم شده بود که در آن جنگجویی توسط یک کوسه دریده میشود. منابع تاریخی نشان میدهند که کولوسیوم گاهی غرق در آب میشد تا گلادیاتورها در برابر هیولاهای دریایی هم قرار بگیرند! با وجود اینکه نمیدانیم دیگر چه حیواناتی در فیلم اصلی وجود خواهند داشت، اما مشخص است که نبرد با حیوانات بخشی از مبارزات فیلم گلادیاتور 2 خواهند بود و مسلماً یکی از آنها روبرو شدن لوسیوس با کرگدن است!
در ابتدای تریلر مشاهده میکنیم که ماکرینوس از لوسیوس سوالاتی دربارهی محل تولدش میپرسد و نهایتاً به او میگوید که قرار است از او استفاده ببرد (احتمالاً ماکرینوس میخواهد انتقامی گلادیاتوری بگیرد یا شاید هم برنامهی سیاسی خشونتباری در سر دارد). در واکنش به این حرف، لوسیوس میگوید که «تو اصلاً کی هستی؟»، با توجه به اینکه ماکرینوس نهایتاً امپراطو روم خواهد شد عدم شناخت او کمی عجیب بهنظر میرسد.
هر چند نباید فراموش کرد که شخصیت دنزل واشنگتن از ناشناختگی به اوج شهرت میرسد و همانطور که اشاره کردیم ریدلی اسکات و تیمش بر روی قصهی از فرش به عرش رسیدن او تأکید دارند. حتی اگر سرنوشت نهایی او غرق شدن در نامآوری باشد، تریلر فیلم مقداری این قضیه را مبهم نشان میدهد.
با نگاهی به تاریخ روم، به دورهای پنجاه ساله برمیخوریم که به «بحران قرن سوم» معروف است. در این دوره که بین سالهای ۲۳۵ تا ۲۸۵ میلادی جریان داشت، امپراطوری رومِ رو به افول وارد نمایشی از بازیهای سیاسی توسط شخصیتهایی میشود که به دنبال قدرت امپراطوری هستند. در حالی که عصر ماکرینوس مقداری پیش از این بحران است، اما رسیدن او به منصب شاهی یکی از مقدمات ناپایداریهای سیاسی محسوب میشود که بعدها روم عظیم را به سمت انحطاط سوق داد.
فیلم Gladiator II قرار است که حجم عظیمی از سرگرمی اُکتانِ بالا را در کولوسیوم به نمایش بگذارد. در ابتدای تریلر مشاهده میکنیم که این آمفیتئاتر بزرگ با آب پر میشود تا کشتیهای جنگی در آن بتوانند به جان هم بیافتند! نیک کِیو زمانی که ایدههای خود را برای ساخت دنبالهی گلادیاتور ارائه میداد (این نسخه هرگز ساخته نشد و عنوان Gladiator 2: Christ Killer را یدک میکشید)، مواردی ارائه کرد که بسیار دور از ذهن و مضحک به نظر میرسیدند؛ نبرد کشتیها شاید در نگاه اول چنین چیزی بهنظر برسد اما باید بدانید که واقعیات تاریخی وجود آنها را تأیید میکنند و نشان میدهند که سازهی کولوسیوم از نظر بزرگی و جذابیت چه مقیاس دیوانهواری داشت!
نبردهای کشتی انجام شده «نائوماخیا» نام داشتند و برای سرگرمی شهروندان روم ترتیب داده میشدند. مسلماً استادیوم بزرگ روم، نبردهای خونآلودتری را هم به خود دیده بود و نبرد کشتیها از این نظر تا حدی آرامتر بودند. با این حال، نباید جذابیت و تعلیق کلی آنها را نادیده گرفت، چرا که برای تماشاگران دیدن چنین منظرهی دیوانهواری از کولوسیوم مغروق در آب، بسیار بلند پروازانه بود. گفته میشود که امپراطور تیتوس اولین کسی بود که نائوماخیا را سازماندهی کرد و مناسبتی به پا کرد که در آن حداقل سه هزار نفر و چندین کشتی به روی صحنه آمدند. این اتفاق بزرگ واقعاً چشمگیر بود و حال دنبالهی ساخته شده از گلادیاتور قرار است آن را بازسازی کند.
جی-زی یکی از شخصیتهای آیکونیک عرصهی هیپ-هاپ است که تریلرها و فیلمهای زیادی از ترکهای او برای قوی کردن موود و اتمسفر خود بهره میبرند. در تریلر Gladiator II، بینندگان با آهنگ No Church in the Wild همراه میشوند که با کانیه وست انجام شده و در آلبوم Watch the Throne منتشر شد. دو عبارت از این آهنگ در تریلر برجسته شدهاند، جایی که جی-زی میگوید: «اشکها بر روی مقبره ریخته میشوند، خون درهای کولوسیوم را لکه میکند» (Tears on the mausoleum floor, Blood stains the Colosseum doors). زمانی که به موضوع نفرت لوسیوس از امپراطوری توجه میکنیم، این لیریک بسیار مرتبط با کانتکست فیلم به نظر میرسد.
این آهنگ که برندهی جوایز امی هم شده است، صدای فرانک اُشن و دِ دریم را در پس زمینهی خود شامل میشود و اساساً موضوعاتی چون «ایستادن علیه فساد»، «سوگواری بر رهبران»، «نافرمانی مذهبی» و… را پوشش میدهد؛ چه چیزی میتواند از این مرتبطتر برای معرفی گلادیاتور بعدی باشد؟ در حالی که استفاده از یک ترک رپ برای حماسهای تاریخی ممکن است نامتجانس بهنظر برسد و انتقاداتی هم به این مسئله وارد شده اما برای خود جی-زی این موضوع یکجور ادای دین شخصی میباشد. این هنرمند همیشه ارجاعاتی به امپراطوری رم در کارهای خود داشته است و ارادت خود را نسبت به فیلم اصلی گلادیاتور هم اعلام کرده. عبارت معروفی که ماکسیموس در آن میگوید «آیا سرگرم نشدید؟ / Are You Not Entertained?» در آهنگ What More Can I Say که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد، توسط جی-زی استفاده شده بود.
البته باید بدانید که مثلث جی-زی، واشنگتن و ریدلی اسکات در فیلم American Gangster هم با هم فرصت همکاری داشتند؛ هرچند که رپر آمریکایی در ابتدا این پیشنهاد که توسط دنزل واشتنگتن ارائه شده بود را رد کرد، اما بعداً یک کانسپت آلبوم بر اساس این فیلم خلق کرد که نامش هم American Gangster بود. اسکات مشخصاً یکی از طرفداران اوست و استفاده از آهنگش با دانستن این نکات، دیگر عجیب بهنظر نمیرسد.
در حالی که مشخص است گلادیاتور 2 میتواند کاملاً بر روی پای خودش بایستد، هنوز سایهی ماکسیموس و درخشش راسل کرو با نقش او بر شخصیتها و فضای کولوسیوم سنگینی میکند. لوسیوس به ماکرینوس میگوید: «من آن روز را به خاطر میآورم و هرگز نمیتوانم فراموشش کنم، روزی که یک برده توانست انتقامش را از یک امپراطور بگیرد.» مادر او هم در فیلم اول جملات مشابهی گفته بود، لوسیا دربارهی ماکسیموس افسانهای چنین گفت: «من امروز بردهای را دیدم که توانست قدرتمندتر از امپراطور روم شود.» آیا در این نسخه هم تاریخ خودش را تکرار خواهد کرد؟ با توجه به سرنخهایی که در تریلر وجود دارد، کاملاً با عقل جور در میآید که لوسیوس نهایتاً بتواند با زره قهرمانی که از او الهام گرفته است به مبارزه برود.
در نقطهای از تریلر حلقهی ماکسیموس به لوسیوس داده میشود، قبل از اینکه او به قلب کولوسیوم برای مبارزه برود. لحظهای نیز وجود دارد که او با داشتن شمشیرش در دست به زره ماکسیموس مینگرد؛ در اینجا مشخصاً لوسیوس میخواهد به زمین برود و لحظهی لباس پوشیدنش است؛ احتمال زیادی وجود دارد که مبارزهی نهایی او در مقابل مارکوس آکاسیوس باشد. تریلر به خوبی توانسته هایپ پیرامون چنین مبارزهی تاریخی را پوشش بدهد اما باید پرسید چه کسی از همان ابتدا این زره و لباسها را به او داده است؟
تأیید شده است که شخصیت سندال پوشی که شمشیرش را میچرخاند لوسیوس است. در اینجا، مادرش یعنی لوسیا را هم میبینم، کسی که ۲۴ سال پس از وقایع فیلم نخست هم حضور پیدا کرده، بدون اینکه بتواند تغییری در شرایط آنطور که میخواهد ایجاد کند. در این مدت چه اتفاقاتی افتاده است؟ از همه مهمتر باید پرسید که چطور پسرش از گودالهای مبارزهی گلادیاتورها سر در آورده؟ او چطور تبدیل به یک قهرمان مبارز آبدیده شده؟ آنهم در استادیومی که مادرش تمام تمرکزش را برای خلاص شدن از دستش گذاشته بود؟ همچنین، یک احتمال را هم باید بررسی کرد: آیا در دنبالهی فیلم گلادیاتور همان صحنه تکرار شده است که در فیلم اصلی هم بود؟ قرار است یک شخصیت اشرافی را در میان تماشاچیان، بخاطر شوکه شدن از زنده بودن یک مبارزِ بهظاهر مرده ببینیم؟ در جواب باید گفت که با توجه به شواهد موجود، احتمالش زیاد است!
با این وجود، تفاوت در پسزمینهی داستانی باعث میشود که سناریوها متفاوت باشد. آگاه شدن لوسیا میتواند در اینجا بر خلاف فیلم اول، مخفی بماند. در آنجا زمانی که ماکسیموس در لحظهای به یاد ماندنی اعلام کرد که پدر یک فرزند و همسر کشته شده است، هم کومودوس هم لوسیا میدانستند که چه کسی برای انتقام آمده. این در در حالیست که Gladiator II، میتواند آگاهی لوسیا را مخفی نگه دارد تا شانس مارکوس آکاسیوس کاهش یابد. اگر چنین باشد لوسیا میتواند به راحتی تبدیل به شخصیت محبوب فیلم بشود!
در اواسط تریلر است که کاراکالا میگوید به مردم به جای غذا جنگ بدهید که بخورند! سپس چندین شات از یک نبرد به تصویر میآید که کشتیهای جنگی رومی را در حال هجوم به شهری محافظت شده با دیوار در کنار دریا، مشاهده میکنیم. احتمالش بالاست که اینجا شهر نومیدیا (Numidia) باشد؛ منطقهای در شمال افریقا که لوسیوس در آن به دور از مادرش بزرگ شده است. ریدلی اسکات در مصاحبه با رسانهی Vanity Fair هم اشاره کرده بود که فیلم Gladiator II با سکانسی از هجوم ارتش روم از دریا آغاز خواهد شد تا نومیدیا را تصرف کنند. با در نظر گرفتن چنین موضوعی، کاملاً ممکن است که تریلر خواسته باشد به بینندگان مزهی خرابیهایی را بدهد که سپاه روم موجب شده.
همچنین میدانیم که بخش مهمی از فیلم جدید گلادیاتور دربارهی تصرفاتی است که امپراطور گتا و کاراکالا انجام دادهاند؛ به همین دلیل احتمال بالایی وجود دارد که قوم پارتها را هم مشاهده کنیم. قومی که توانایی ایستادن در برابر امپراطوری عظیم روم را داشتند؛ افتخاری که تنها عده معدودی در طول تاریخ توانستند به دست بیاورند. امپراطوری پارت برای قرنها پا بر جا مانده بود و هنگام روایت فیلم اواخر عمرش را سپری میکند. در این بازهی زمانای کاراکالا با منطقه وارد جنگ شد. سرنخهای بصری وجود دارد که نشان میدهد این قوم در فیلم وجود دارد؛ کلاهخود یک کماندار مشابه به طراحیهای مربوط به ارتش پارتهاست که در بقایای روم باستان مشاهده شده. مثل فیلم پیشین، در اینجا هم مسلماً شاهد ارتش روم برای گسترش مرزهایش در خارج از کولوسیوم خواهیم بود اما اینبار به جایی فراتر از آلمان با دیوارهای چوبیاش خواهیم رفت.
همچنین میدانیم که کودتای نهایی ماکرینوس در پارت اتفاق اتفاده است پس اگر قرار باشد بر اساس تاریخ روم پیش برویم، این مکان نقشی کلیدی در فیلم Gladiator II خواهد داشت.
شباهتهای زیادی بین دو نسخه وجود خواهد داشت که به وضوح میتوان آن را با مشاهدهی تریلر متوجه شد. علی الخصوص صحنههایی که از کولوسیوم میبینیم یادآور شکوه ماکسیموس اسپانیایی هستند. یک صحنه در اواسط تریلر حتی از این شباهتهای ظاهری هم فراتر میرود و یادآور سکانس معروفی از فیلم اول است.
وقتی که کرگدن از دروازههای استادیوم بیرون میزند، یک تصویر از لوسیوس میبینم و او فریاد میزند «همه چیز مربوط به بقاست. باید زنده بمانیم!» از آنجا به بعد گروهی از گلادیاتورها که رهبریشان توسط لوسیوس انجام میشود مقابل هیولای تک شاخ قرار میگیرند که شاخش به شکلی مشخص خونین است. قهرمان فیلم یک سری تاکتیک را فریاد میزند و از دیگر گلادیاتورها میخواهد که در برنامهای فیالبداهه، ابتدا در مقابل حرکت او بایستند و در لحظهی مناسب به سمت دیوارها بدوند. برای دیدن نتیجهی این ست پیس جذاب باید تا ماه نوامبر و اکران فیلم Gladiator II صبر کنیم. با این حال، سکانسی مشابه از فیلم ابتدایی وجود دارد که میدانیم چطور به نتیجه رسید.
در آنجا مکسیموس و گروهی از گلادیاتورهای خسته که سلاح و زره چندانی نداشتند باید مقابل رقبای ارابهسوار خود قرار میگرفتند که از سر تا پا مسلح بودند. آنها تحت رهبری ماکسیموس متحد شدند و نهایتاً در این شرایط سخت پیروز میشوند. این سکانس به مرور تبدیل به سکانسی کلاسیک شد و با دیدن فضایی مشابه در صحنهی هجوم کرگدن میتوانیم بفهمیم که ریدلی اسکات خواسته ارجاعی روشن به آن داشته باشد.
بعید است که یک طرفدار پر و پا قرص سینما و هالیوود باشید و منتظر شنیدن اخبار جدیدی از فیلم Gladiator II نبوده باشید. نهایتاً پس از مدتها انتظار توانستیم نگاهی جامع به این فیلم داشته باشیم و تصویری کلی از مضامین آن برایمان روشن شود. این تریلر پر از جزئیات بود، تا حدی که طرفداران احساس کردند که قسمتهای مهم فیلم هم اسپویل شده است. به هر روی، در متنی که خواندید سعی کردیم نگاهی دقیق و موشکافانه به آن داشته باشیم و تصویری واضح از آنچه که میتوان در روم باستان مشاهده کرد را ارائه کنیم. این فیلم در ماه نوامبر به روی پردههای سینما خواهد رفت.
پاسخ ها