اندومتریوز عمیق؛ دردی پنهان در اعماق وجود زنان

اندومتریوز عمیق نوعی پیشرفته از آندومتریوز است

اندومتریوز عمیق نوعی از این بیماری است که در آن بافت شبیه به اندومتر در عمق بیش از 5 میلی متر زیر سطح صفاق لگن رشد می‌کند. این نوع اندومتریوز می‌تواند علائم شدیدتر و طاقت‌فرسایی را نسبت به اندومتریوز سطحی ایجاد کند. در این مقاله از به بررسی علائم، تشخیص، درمان و عوارض اندومتریوز عمیق می‌پردازیم.

بافت پوششی داخلی رحم شما آندومتر نامیده می شود. هنگامی که این بافت در خارج از حفره رحم رشد می کند، به وضعیتی به نام آندومتریوز تبدیل می شود. اندومتریوز نفوذی عمیق، شکل پیشرفته تری از آندومتریوز است. این زمانی اتفاق می افتد که بافت شبیه آندومتر به اندام های داخل یا نزدیک حفره لگن شما گسترش یابد.

این وضعیت نادر است. حدود 1 درصد از زنان در سن باروری و 20 درصد از مبتلایان به آندومتریوز را تحت تاثیر قرار می دهد. این مقاله برای آشنایی بیشتر با اندومتریوز نفوذی عمیق، علائم، تشخیص و درمان آن را مورد بحث قرار خواهد داد. به خواندن ادامه دهید تا در مورد این بیماری اطلاعات بیشتری کسب کنید.

لاپاراسکوپی راهی برای تشخیص اندومتریوز عمیق

اندومتریوز عمیق چیست؟

اندومتریوز عمیق نوعی پیشرفته از آندومتریوز است. این نوع آندومتریوز نسبت به سایر انواع آن، شدیدتر بوده و درمان آن دشوارتر است. شبیه به آندومتریوز معمولی، در اندومتریوز عمیق نیز بافت شبیه به رحم در خارج از حفره رحم رشد می کند. با این حال، در آندومتریوز معمولی، این بافت روی سطح سایر اندام های لگن ایجاد می شود. در اندومتریوز عمیق، این بافت بیش از 5 میلی متر به عمق این اندام ها نفوذ می کند.

این اندام ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• مثانه

• حالب (لوله های ادرار)

• روده (روده کوچک و بزرگ)

• اندام های تولید مثل، مانند تخمدان ها

تشخیص به موقع اندومتریوز نفوذی عمیق به دلیل نبود آزمایش تشخیصی ساده، دشوار است.

پزشک برای تشخیص این عارضه ممکن است از روش های زیر استفاده کند:

• سابقه پزشکی: پزشک وضعیت کلی سلامت شما را بررسی کرده و ریسک ابتلا به اندومتریوز نفوذی عمیق را در نظر می گیرد.

• معاینه فیزیکی: در طی معاینه فیزیکی، پزشک اندام های ناحیه لگن شما را بررسی می کند. او به دنبال علائم تورم و درد خواهد گشت.

• آزمایش بافت شناسی: در این آزمایش، نمونه ای از بافت آندومتر شما برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می شود.

• لاپاراسکوپی: در لاپاراسکوپی، پزشک با استفاده از یک لوله نازک متصل به دوربین، اندام های تولید مثل شما را معاینه می کند. این لوله از طریق یک برش کوچک در شکم وارد بدن و به سمت اندام های تولید مثل شما فرستاده می شود.

• سونوگرافی ترانس واژینال: سونوگرافی ترانس واژینال تصاویری از اندام های تولید مثل شما ایجاد می کند. این روش با استفاده از پروبی که داخل واژن قرار داده می شود، انجام می شود.

به احتمال زیاد پزشک برای تشخیص قطعی از چندین آزمایش به طور همزمان استفاده خواهد کرد.

علائم اندومتریوز عمیق شبیه اندومتریوز عمومی اما شدیدتر است

علائم اندومتریوز عمیق چیست؟

علائم اندومتریوز عمیق شبیه اندومتریوز عمومی اما شدیدتر است. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد شدید لگن

• ادرار دردناک (دیسوریا)

• قاعدگی دردناک (دیسمنوره)

• درد ناحیه تناسلی قبل، حین یا بعد از رابطه جنسی (دیسپارونی)

• ناراحتی گوارشی

با توجه به شدت آنها، این علائم می تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر تشخیص آندومتریوز را دریافت کرده اید، ممکن است قبلاً به پزشک مراجعه کرده و برنامه درمانی را دنبال کنید. مهم است که مراقبت های پزشکی را تا زمانی که علائم شما بسیار شدید نشده اند به تعویق نیندازید.

به یاد داشته باشید، آندومتریوز نفوذی عمیق شکل پیشرفته ای از این بیماری است. اگر قبلا آندومتریوز دارید، مهم است که برنامه درمانی خود را دنبال کنید تا خطر ورود بافت مشابه آندومتر به اندام های شما کاهش یابد.

علت اندومتریوز عمیق چیست؟

علت دقیق آندومتریوز ناشناخته است. به همین ترتیب، علت ایجاد اندومتریوز عمیق نیز همچنان نامشخص است. اما برخی عوامل خطر با این بیماری مرتبط هستند. اندومتریوز نفوذی عمیق به طور شایع تری در زنان زیر دیده می شود:

• زنان متاهل

• زنان با سن بالاتر

• زنانی که سابقه خانوادگی دارند.

• زنانی که سابقه بارداری دارند.

• زنانی که در گذشته تحت عمل جراحی رحم قرار گرفته اند.

• زنانی که دچار اختلالات قاعدگی و تخمک گذاری هستند.

• زنانی که در حین رابطه جنسی با دخول عمیق، احساس درد دارند (دیس پارئونی عمیق)

• زنانی که سطوح بالایی از استرس را تجربه می کنند.

• زنانی که در دوران قاعدگی علائم گوارشی دارند.

• زنانی که سابقه خانوادگی آندومتریوز دارند.

• زنانی که از داروهای ضدبارداری خوراکی استفاده می کنند.

اگر نگران خطر ابتلا به این بیماری هستید، حتما با پزشک خود صحبت کنید. اگر هر یک از این عوامل خطر را دارید، لزوماً به این معنی نیست که به اندومتریوز عمیق مبتلا خواهید شد. بهترین راه برای تعیین خطر ابتلا و دریافت مشاوره پزشکی، مراجعه به پزشک متخصص است.

درمان اندومتریوز عمیق

متاسفانه برای اندومتریوز درمانی قطعی وجود ندارد. با این حال، روش‌هایی برای کاهش میزان ورود بافت آندومتر به اندام‌های لگنی و همچنین تسکین علائم آن در دسترس است.

درمان دارویی:

• مسکن‌ها: برای کاهش درد ناشی از اندومتریوز

• قرص‌های ضدبارداری خوراکی: برای تنظیم هورمون‌ها و کند کردن رشد بافت آندومتر

• پروژسترون‌ها: هورمونی که می‌تواند به کوچک شدن بافت آندومتر کمک کند.

• آنالوگ‌های GnRH (گانادرلین): با کاهش سطح استروژن، رشد بافت آندومتر را کند می‌کنند.

درمان جراحی:

• لاپاراسکوپی: با استفاده از ابزارهای لاپاروسکوپی، جراح بافت آندومتر را برمی‌دارد.

• تخریب با لیزر: لیزر برای از بین بردن بافت آندومتر استفاده می‌شود.

• برداشتن اندام‌های آسیب‌دیده: در موارد شدید، ممکن است نیاز به برداشتن کامل یا بخشی از اندام‌های درگیر مانند روده یا مثانه باشد.

به احتمال زیاد برای درمان به ترکیبی از روش‌های ذکر شده نیاز خواهید داشت. بهترین گزینه درمانی برای شما با توجه به شدت علائم و شرایط‌تان توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.

علت دقیق آندومتریوز ناشناخته است

عوارض اندومتریوز نفوذی عمیق

در صورت عدم درمان، اندومتریوز عمیق می تواند منجر به عوارض نادر اما جدی شود:

• لگن یخ زده (Frozen pelvis): با نفوذ بافت آندومتر به اندام های لگنی، این بافت می تواند باعث چسبیدن اندام ها به یکدیگر شود. این عارضه می تواند منجر به وضعیتی به نام لگن یخ زده شود، به این معنی که اندام ها به هم چسبیده و در جای خود "یخ زده" می شوند. درمان لگن یخ زده دشوار است. این عارضه به خصوص در صورت نیاز به جراحی، می تواند خطر بروز عوارض را افزایش دهد.

• خونریزی خود به خود حفره صفاق (Spontaneous hemoperitoneum): در خونریزی خود به خود حفره صفاق، بدون سابقه ضربه، خون در حفره صفاق جمع می شود.

حفره صفاق فضایی در شکم شماست که اندام های زیر را در خود جای داده است: روده ها ، معده و کبد . یکی از دلایل خونریزی خود به خود حفره صفاق، پاره شدن آندومتریوما (کیست شکلاتی) است. آندومتریوما زمانی ایجاد می شود که بافت آندومتر روی تخمدان ها رشد کرده و کیست تشکیل دهد. در صورت پاره شدن آندومتریوما، خونریزی در حفره صفاق رخ می دهد.

علت دیگر خونریزی رگ های رحم و تخمدان است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که رگ خونی بین رحم و تخمدان ها پاره شود و منجر به خونریزی خود به خود حفره صفاق گردد.

این عارضه اندومتریوز نفوذی عمیق یک وضعیت تهدید کننده زندگی است.

تاثیر اندومتریوز عمیق بر باروری

حدود 30 تا 40 درصد از زنان مبتلا به اندومتریوز در باردار شدن مشکل دارند. علیرغم این آمار، هنوز رابطه دقیق بین اندومتریوز و ناباروری به طور کامل شناخته نشده و محققان در تلاش برای درک بهتر آن هستند. تاثیرات احتمالی اندومتریوز عمیق بر باروری:

• ایجاد چسبندگی: بافت آندومتریوز می‌تواند در لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها چسبندگی ایجاد کند و مسیر عبور تخمک را مسدود کند.

• تداخل با تخمک گذاری: رشد بافت آندومتریوز می‌تواند تخمک گذاری را مختل کند و کیفیت تخمک‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

• ایجاد اختلال در لانه گزینی: بافت آندومتریوز می‌تواند محیط رحم را برای لانه گزینی جنین نامناسب کند.

• کیفیت پایین رحم: وجود اندومتریوز می‌تواند بر کیفیت و عملکرد رحم تاثیر منفی بگذارد.

علاوه بر موارد بالا، وجود توده‌های بافت، به ویژه کیست‌های تخمدان، می‌تواند به عنوان یک مانع مکانیکی، لقاح را در موارد شدید دشوارتر کند.

اگر به اندومتریوز مبتلا هستید و در باردار شدن مشکل دارید، حتماً با یک متخصص زنان و ناباروری مشورت کنید. روش‌های مختلفی برای درمان ناباروری ناشی از اندومتریوز وجود دارد که می‌توانند به شما در باردار شدن کمک کنند. حفظ امید و روحیه مثبت در این مسیر بسیار مهم است.

اندومتریوز عمیق می تواند منجر به عوارض نادر اما جدی شود

سوالات متداول درباره اندومتریوز عمیق

1. آیا اندومتریوز عمیق سرطانی است؟

اندومتریوز عمیق به طور کلی سرطانی نیست، اما در موارد نادر می تواند به سرطان تخمدان تبدیل شود.

2. آیا راهی برای پیشگیری از اندومتریوز عمیق وجود دارد؟

هیچ راهی برای پیشگیری از اندومتریوز عمیق وجود ندارد، اما بارداری، شیردهی و استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی می تواند خطر ابتلا به آن را کاهش دهد.

3. آندومتریوز عمیق چقدر بد است؟

اندومتریوز نفوذی عمیق (DIE) تهاجمی‌ترین نوع از میان سه شکل اصلی بیماری آندومتریوز است. این بیماری می‌تواند کل لگن را تحت تاثیر قرار داده و با برهم زدن ساختار و عملکرد اندام‌های حیاتی، تاثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیمار داشته باشد.

4. آیا می توان با اندومتریوز عمیق باردار شد؟

ابتلا به آندومتریوز به معنای حتمی ناباروری نیست، اما می‌تواند با مشکلات باروری همراه باشد. دلیل این ارتباط به طور کامل شناخته نشده است. حتی در موارد شدید آندومتریوز، همچنان امکان بارداری به طور طبیعی وجود دارد. طبق مطالعات انجام شده، حدود 60 تا 70 درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز می‌توانند به طور طبیعی باردار شوند.

نتیجه گیری

اندومتریوز نفوذی عمیق، شکل شدیدتری از آندومتریوز است. این عارضه زمانی رخ می دهد که بافت شبیه به آندومتر در عمق اندام های لگنی شما رشد می کند. این وضعیت می تواند باعث درد شدید لگنی، درد هنگام ادرار، رابطه جنسی و دوران قاعدگی شود.علت دقیق اندومتریوز نفوذی عمیق مشخص نیست. عوامل خطر احتمالی آن شامل داشتن اختلالات قاعدگی یا تخمک گذاری، سطوح بالای استرس و بارداری های قبلی است.

اگر به آندومتریوز مبتلا هستید، مراجعه منظم به پزشک و پیروی از برنامه درمانی بسیار مهم است. این کار می تواند به کاهش خطر ابتلا به اندومتریوز عمیق و عوارض آن کمک کند.

گردآوری:بخش سلامت