شیر سوپاپ؛ ابزاری حیاتی برای کنترل جریان مواد در صنایع فشار قوی

شیر سوپاپی یک نوع شیر صنعتی است

شیر سوپاپی: کاربرد، انواع و نحوه عملکرد

شیر سوپاپی یکی از انواع شیرهای صنعتی است. در واقع این محصول برای کنترل جریان سیالات و دیگر مواد در کارکردهای بزرگ و صنعتی استفاده می شود و مصارف خانگی و ساختمانی ندارد. شیر سوپاپی شبیه به شیرهای یک طرفه است و با دیسکی که در مسیر جریان قرار دارد مانع برگشت جریان مواد به داخل لوله کشی می شود. در این مطلب از شما را با کاربرد و نحوه عملکرد این شیر آشنا می کنیم.

شیر سوپاپی

شیر سوپاپی در ابعاد و اندازه های مختلفی تولید می شود. اگرچه شیرآلات را ما بیشتر به عنوان کنترل کننده و تنظیم کننده جریان سیالات می شناسیم ولی خوب است بدانید که شیرهای سوپاپی از انواع صنعتی هستند و علاوه بر مایعات برای کنترل و تنظیم هوای فشرده، گازها، سیستم های تهویه مطبوع و سیستم های برودتی، دیگ های بخار و ... هم استفاده می شوند. 

شیر سوپاپی در برابر دما، رطوبت و فشار سیالات مقاومت خیلی خوبی دارد و در صنایعی که جریان و شدت سیال داخل لوله ها بالاست و فشار زیادی را وارد می کند می توان با خیال راحت از این محصول استفاده کرد. شیر سوپاپی کنترل جریان یک طرفه دارد بدین معنا که دیسکی که در مسیر جریان قرار دارد هنگامی که سیال به مرحله خروج از شیر می رسد بسته می شود و اجازه نمی دهد سیال دوباره به عقب و داخل لوله برگردد. این چنین است که افت فشار هم در این شیر آلات صنعتی بسیار پایین است و همین کیفیت شیر را بالا می برد. 

شیر سوپاپی مانند شیر یکطرفه عمل می کند

عملکرد شیر سوپاپی 

عملکرد این شیرها چندان پیچیده نیست. در انتهای آن ها یک دیسک دایره ای قرار دارد که مانع از عبور و برگشت جریان می شود. زمانی که شیر را باز کنید این دیسک کنار می رود اما بلافاصله بسته می شود تا مانع برگشت جریان شود. همین باعث می شود فشار جریان بالا باشد. 

مجرای دهانه خروجی شیرهای سوپاپی هم به شکل یک s انگلیسی است. این نوع طراحی برای خروجی باعث شده عملکرد این شیرآلات در خروج سیالات بسیار دقیق باشد. هنگامی که سیال مورد نظر وارد لوله ها شده و به شیر سوپاپی می رسد، دیسک دایره ای داخل شیر به سمت سیترینگ حرکت می کند.

این حرکت باعث می شود که شیر بهتر و راحت تر بتواند دبی و فشار سیال را کنترل کند. به همین جهت هم گفته می شود بهترین شیر برای کنترل دبی آب همین نوع سوپاپی است. 

انواع شیر سوپاپی

شیرهای سوپاپی را بر اساس اندازه و ابعاد می توان تقسیم بندی کرد. با توجه به اینکه شیر در کجا و در چه صنایعی استفاده می شود و میزان عبور سیالات از آن به چه میزان است می توان اندازه مورد نظر را خریداری کرد. اما یکی دیگر از راه های دسته بندی کردن شیر سوپاپی بر اساس جنس آن است.

شیرآلات سوپاپی را از مواد باکیفیتی می سازند تا در برابر خوردگی و رطوبت و همچنین نور خورشید مقاوم باشد زیرا ممکن است برای عبور سیالات خورنده استفاده شود یا در محیط های بیرون زیر نور آفتاب قرار بگیرد. در ادامه چند نوع از شیرهای سوپاپی را معرفی کرده ایم.

شیر سوپاپی یک دیسک چرخان دارد

شیرهای استیل ضد زنگ

استیل یکی از باکیفیت ترین جنس ها برای محصولات فلزی و به ویژه شیر آلات است. شیرهای استیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و مواد خورنده دارند و به جهت این ویژگی ها باعث بالا رفتن طول عمر شیرآلات هم می شود.

دیسک داخلی شیرهای استیل هم از جنس استیل است اما ممکن است سر شیر یا بده از جنس فولاد و چدن باشد. به هر حال هرچه استیل استفاده شده در محصول بیشتر باشد کیفیت آن بالاتر و البته قیمت آن هم بالاتر خواهد رفت. 

شیرهای فولادی یا بیلوز

یکی از شناخته شده ترین انواع شیرهای سوپاپی نوع بیلوز است. این شیرها از جنس فولاد ساخته می شوند و مقاومت خیلی بالایی در برابر فشار دارند. شیرهای بیلوز را در ابعاد و اندازه های مختلفی تولید می کنند. با توجه به تحمل فشار بالا و همچنین تحمل دمای بالا ( حدود 300 درجه سانتی گراد) این شیرآلات برای صنایع پرفشار و سیالاتی با دمای بالا مانند بخار آب بیشترین کاربرد را دارند. 

شیرهای چدنی 

این شیرها از فلز چدن ساخته می شوند و یکی دیگر از شیرهای باکیفیت هستند. ویژگی اصلی این محصول حساست بالای آن است و ممکن است مقاوت بالای شیرهای قبلی را نداشته باشد. پس در محل استفاده از این شیرها باید به نکات ایمنی توجه کرد و ترجیحا جهت نصب و راه اندازی از نظر کارشناسان کمک گرفت. اگر کارشناسان ترجیح دادند در محل شما شیر چدنی نصب نشود باید از انواع دیگر این محصول استفاده کنید. 

شیر سوپاپی از جنس های مرغوب ساخته می شود

مزیت های استفاده از شیر سوپاپی

این مدل شیرهای صنعتی مزیت های ویژه ای دارند و همین باعث شده است که طی چند ال اخیر بسیاری از افراد تصمیم به استفاده از آن ها در محیط کار خود بگیرند. این مزایا را در ادامه برای شما عزیزان ذکر خواهیم کرد:

• مهم ترین ویژگی این شیرها که آن ها را بسیار محبوب کرده است تحمل فشار بالا است.

• این شیرها در دماهای بسیار بالا هم تحمل خیلی خوبی دارند و به همین جهت برای سیالات با دمای بالا کاربردی هستند.

• اگر شیری نیاز دارید که بتواند دبی آب را کنترل و تنطیم کند بی شک بهترین نوع همین شیر سوپاپی است.

• دقت این نوع شیر در کنترل جریان و تنظیم خروجی و فشار سیال بسیار بالا و مطلوب است.

• این شیرها از برگشت سیال به داخل لوله جلوگیری می کنند. منظور آن است که زمانی که سیال برای خروج به شیر می رسد به عقب برنمی گردد. دیسک موجود برای کنترل جریان مانع این اتفاق می شود.

• قیمت شیرآلات سوپاپی نسبت به مزایایی که دارد بسیار مقرون به صرفه است.

کاربردهای شیر سوپاپی 

همان طور که گفتیم شیرهای سوپاپی در صنایع پرفشار بسیار استفاده می شوند. از جمله این صنایع نفت و گاز و پتروشیمی است. در سیستم های فاضلاب شهری هم ممکن است از این شیرها استفاده شود.

در صنایع دارویی و صنابع غذایی هم می توان در بخش های لازم از این محصول استفاده کرد. دیگر کاربرد این محصول برای سیستم های تهویه مطبوع و کنترل جریان هوا و باد است. همچنین در تاسیسات حرارتی و برودتی به جهت مقاوت بالا در برابر دما مورد استفاده قرار می گیرد. 

شیرهای سوپاپی کلا برای کنترل جریان آب هم کاربرد دارند منتها در کارهای صنعتی نه محیط های خانگی و ساختمانی به عنوان مثال در کارهای کشاورزی و سیستم آب و فاضلاب شهری و روستایی. سیستم های هوای فشرده پنوماتیک هم از شیر آلات سوپاپی بهره می برند. در نهایت در سیستم های مربوط به سوخت رسانی و سیستم های تخلیه هوا و همچنین تخلیه آب هم شیر سوپاپی مورد استفاده قرار می گیرد. 

شیر سوپاپی در سیستم های تهویه هم به کار می رود

کلام پایانی 

شیر سوپاپی یکی از انواع شیرآلات صنعتی است که برای کنترل جریان سیالات، هوا و گازها مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد این محصول به شکلی است که باعث شده در برابر جریان های بالا و فشار مقاومت خوبی داشته باشد و در صنایع نفت و گاز وپتروشیمی کاربرد گسترده ای پیدا کند. 

این محصول مقاوم معمولا طول عمر بالایی دارد و از جنس هایی مانند استیل، چدن و فولاد ساخته می شود. از لحاظ ابعادی شیر سوپاپی تنها به یک اندازه محدود نمی شود و با توجه به کاربرد در ابعادهای کوچک، متوسط و بزرگ وجود دارد. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار