این روزها گیاهان آپارتمانی همانند یک عضو جدانشدنی در خانوادهها هستند که با زیباییهای خود، چشمانداز بینظیری برای خانهها به ارمغان میآورند. گاه با وجود تمام عشق و مراقبتهای شما، این گیاهان با مشکلاتی روبهرو میشوند. حتی مقاومترین گیاهان آپارتمانی هم در صورت فقدان شرایط رشد مناسب، ممکن است با بیماری ها و آفت هایی دست و پنجه نرم کنند. بهترین روش برای کنترل حشرات و آفات مرتبط با آن در گیاهان آپارتمانی پیشگیری است، زیرا پیشگیری از آفتزدگی همیشه آسانتر از نابود کردن آن است. نظارت همیشگی و مداوم و توجه به علائم موجود در گیاه، از مهمترین نکات نگهداری از گیاهان است. استفاده از سموم حشرهکش یکی از راههای مبارزه با بیماری های گیاهان است اما تنها راه نیست. راههای زیادی اعم از راههای غیرشیمیای و شیمیای برای مبارزه با این بیماری های گیاهان و آفات وجود دارد. بهترین راه استفاده از راههای طبیعی و غیر شیمیایی است چراکه اثرات مخرب محیطزیستی کمی به همراه دارند.
در این مطلب قصد داریم رایجترین آفت ها و بیماری های گیاهان آپارتمانی را معرفی کنیم و راههای مبارزه با آنها را نیز برشماریم.
شته ها یکی از شناختهشدهترین آفات گیاهان آپارتمانی هستند. این آفتها، حشرات کوچک و گلابی شکل با بدنی نرم هستند. رنگ شتهها اغلب زرد و سبز است اما گاهی در رنگهای صورتی، قوهای و سیاه نیز دیده میشوند. برخی از شتهها ظاهری پشمی یا پودری دارند. شتههای که سن بیشتری دارند ممکن است بالدار باشند اما این موجودات غالباً بدون بال هستند.
شته ها از نوک شاخهها و قسمت زیرین برگها و گاه از ریشه گیاه تغذیه میکنند. این حشرات هنگام تغذیه مادهٔ چسبندهای ترشح میکنند که به سرعت گیاه را آلوده میکند و سبب زردی و تغییر شکل برگها میشوند. این حشرات از طیف وسیعی از گیاهان تغذیه میکنند و سبب جلوگیری رشد برگها، گلها و جوانههای گیاه میشوند. برخی از شتهها باعث انتشار ویروسها نیز میشوند که اکثر آنها غیرقابل درمان هستند.
برای مبارزه غیر شیمیایی با این شته ها میتوانید گیاه را به خارج از خانه منتقل کرده و با فشار شدید آب روی گیاه، این شته ها را از بین ببرید. بسته به نوع گیاه، میتوانید روزانه از اسپری آب و یا صابونهای حشرهکش استفاده کنید. شتهها را میتوان با انگشت دست و یا یک پنبه آغشته به آب و صابون و یا الکل از گیاه جدا کرد. همچنین میتوانید از حشرهکش طبیعی روغن چریش (Neem oil) و نیز برای از بین بردن آفات استفاده کنید. این حشرهکش یک راهحل غیر شیمیایی برای از بین بردن بسیاری از آفات گیاهان آپارتمانی است. حتی برخی از انواع قارچ ها را نیز در گیاهان کنترل میکند. برای کنترل شته ها میتوانید از آفت کش هایی که دارای «پیرترین»، «استامیپرید»، «ایمیداکلوپرید»، «سیفلوترین» و «پرمترین» هستند را به گیاه اسپری کنید.
یکی از بهترین راههای از بین بردن این آفت گیاهان استفاده از کفشدوزک است. این حشره کفشدوزکها در میان کلنیهای شتهها تخمگذاری میکنند. از این راه زمانی که تخمها شکسته میشوند، لاروهای کفشدوزک به سرعت غذا خوردن را آغاز میکنند. لارو این حشره از شته ها تغذیه میکند و میتواند این آفت مزاحم را از بین ببرد. کفشدوزک ها میتوانند آفتهای دیگر مانند کنه ها و شپشک ها را نیز از بین ببرند.
شپشک آردآلود، حشرات ریز و سفیدرنگی هستند که با حالت مومی شکل و پنبهای روی گیاهان ظاهر میشوند. برخی از آنها رشتههای مومی دارند که از بدن این حشرات فراتر میرود و کل سطح گیاه را پوشش میدهد. شپشک آردآلود غالباً در ساقهها، برگها و ریشههای گیاهان و سطوح زیرین برگها و در محل اتصال ساقه به برگ دیده میشود. این آفت معمولاً روی «کاکتوسها» و «ساکولنتها»، «گیاه کلئوس»، «سرخه برگ»، «بنفشه آفریقایی» و «گل گاردنیا» مشاهده میشود. شپشک آردآلود شیره گیاه را میمکد و باعث توقف رشد، ریزش برگها و گاهی مرگ گیاه میشود. شپشک آردآلود شیرهای عسلی ترشح میکند که بسیار چسبناک است و سبب جذب مورچهها به گیاه میشود. این شیره عسلی بستری را نیز برای به وجود آمدن قارجها در گیاه به وجود میآورد.
اولین کار برای مبارزه با شپشک آرد آلود جدا کردن از بین بردن لکههای موجود در برگ گیاه است. دقت کنید که گیاه آلوده به سرعت از سایر گیاهان جدا کنید. اگر سطح آلودگی کم است، میتوانید با دست و یا پنبه آغشته به الکل و یا آب و صابون سطح گیاه را از این حشره پاک کنید. دقت کنید این مراحا را باید به مدت چند روز تکرار کنید. همچنین میتوانید از صابونهای حشره کش نیز استفاده کنید. در صورتی که میزان آلودگی بسیار شدید باشد، شاید مجبور باشید گیاه را دور بیندازید. از دیگر راههای مبارزه با این آفت استفاده از روغن چریش (Neem oil) سموم دفع آفات است. علاوه بر آن آفتکشهایی که شامل «پیرترن»، «استامیپرید»، «ایمیداکلوپرید»، «سیفلوترین» و یا «پرمترین» هستند نیز برای از بین بردن این آفت مفید هستند.
کنه تارعنکبوتی، موجود بسیار کوچکی هستند و با ایجاد لکههای فهوهای و زرد رنگ در گیاه، خود را نمایش میدهد. کنههای تارعنکبوتی بیشتر در گیاهان آپارتمانی که در طول سال در خانهها باقی میمانند به وجود میآیند و اغلب در شرایط گرم و خشک رشد میکنند. آنها از قسمتهای زیرین برگ تغذیه میکنند، و با میکدن شیره گیاه، سبب آسیب به گیاهان میشوند. این آفت گیاهان باعث تغییر رنگ گیاه به رنگهای خاکستری و قهوهای، ایجاد رنگ روشن در سطح بالایی برگها، ریزش زودرس برگها و ایجاد رگههای ریز در آنها میشوند. اگر این کنهها کنترل نشوند، آسیب به گیاه بسیار شدت میگیرد و در نهایت به مرگ گیاه منجر میشود. گیاهانی همچون «دراسنا»، «انجیر»، «گیاه گل مینا»، «پیچک»، «کاج نورفولک»، «شفلرا آربوریکلا» و گیاهان دیگر، میتوانند تحت تأثیر کنههای عنکبوت قرار بگیرند.
برای از بین بردن این بیماری گیاهان ابتدا گیاهانی را که مقاومتر هستند را با فشار شدید آب آبیاری کنید و یا با اسپری آب قسمتهای آلوده گیاه بهویژه زیر برگها را آبپاشی کنید تا کنهها از بین تارهای آن از بین بروند. از صابون حشرهکش نیز میتوانید استفاده کنید. برای گیاهانی که در فضای باز هستند، میتوانید از عصاره روغن چریش یا حشره کش حاوی گوگرد برای نابودی این آفت استفاده کنید. برای کنترل کنهها اغلب لازم است هفتهای یک بار و به مدت چند هفته سم پاشی انجام شود.
مگسهای سفید درواقع مگس نیستند، بلکه حشرات کوچک و سفید رنگی هستند که شباهت زیادی به پروانههای ریز دارند. به این حشره سفیدبالک و عسلک نیز گفته میشود. مگس سفید با مکیدن شیره گیاه تغذیه میکند. عملکرد این حشره، مانند شتهها است و هنگام تغذیه مادهای عسلی ترشح میکنند که باعث براق شدن و چسبندگی برگها شده و بستر مناسبی برای رشد قارچها ایجاد میکند. این حشره باعث کند شدن رشد گیاه، زرد شدن برگها و حتی مرگ گیاه میشود. مگس سفید در شرایط گرم به سرعت رشد میکند و به شدت باعث نابودی گیاه میشوند. «گیاهان زینتی»، «سبزیجات» و اکثر «گیاهان آپارتمانی» مستعد قرار گرفتن در مقابل این آفت هستند.
برای از بین بردن مگس سفید، ابتدا گیاه را با آب و صابون بشویید. همچنین میتوانید از صابون حشرهکش، عصاره روغن چریش و یا آفتکشهایی که شامل «استامیپرید»، «ایمیداکلوپرید»، «سیفلوترین» و «پرمترین» هستند را به گیاه اسپری کنید.
پشه قارچ یا مگس قارچ نوعی از نظر ظاهری ظریف و طول آن کمتر از 1 سانتیمتراست. این موجودات غالباً در حال عبور از سطح خاک و یا در حال پرواز در نزدیکی سطح خاک و در قسمت زیرین گیاهان آپارتمانی دیده میشوند. آنها معمولاً به نور جذب میشوند. این موجودات در حالت بالغ خود آسیبی به گیاه نمیرسانند اما در پشه قارچهای نابالغ که لاروهایی به رنگ سفید هستند، از ریشه گیاه تغذیه میکنند و به نوعی بیماری های گیاهان به حساب می آیند. این تغذیه به گیاهان آسیب زیادی وارد میکند و اولین نشانهٔ آن از بین رفتن ظاهر طبیعی گیاه است. در موارد شدیدتر ممکن است گیاه برگهای خود را نیز از دست بدهد.
بهمنظور کنترل پشه قارچ، گیاهانی را که تحمل خشکی خاک را دارند، آبیاری نکنید تا خاک گیاه خشک شود. شرایط خشک لاروها را از بین میبرد. اجازه ندهید آب در زیر ظرف گلدان جمع شود. همچنین میتوانید از محصولات و حشرهکشهایی که خاصیت سمی کمتری دارند مانند «باسیلوس تورنجینسیس» (Bacillus thuringiensis) برای از بین بردن این حشره استفاده کنید. دقت کنید که استفاده از این حشرهکش باید بهطور مرتب صورت گیرد.
حشرات فلسی در گونههای گوناگونی در گیاهان آپارتمانی یافت میشوند. این حشرات، معمولاً دارای پوست فلسی بیضیشکل و ضخیمی هستند و به رنگهای قهوهای و سبز دیده میشوند. حشرات فلسی بسته به سن، جنس و گونه با یکدیگر متفاوت هستند. آن دسته از حشرات فلسی که سن بیشتری دارند معمولاً بی حرکت و بدون پا هستند اما حشرات فلسی نابالغ، روی گیاه میخزند و متحرک هستند. برخی از آنها پوست صافی دارند و مانند فلسهای ماهی به گیاه میچسبند. حشرات فلسی به ساقهها و زیر برگها میچسبند و معمولاً قابل مشاهده نیستند اما ممکن است در قسمتهای بالایی گیاه نیز دیده شوند. حشرات فلسی نوعی پوشش مومیشکل از خود ترشح میکنند که معمولاً جزئی جداناپذیر از بدن این حشرات است. این حشرات با مکیدن شیره گیاه، از گیاه تغذیه میکند. حشرات فلسی معمولاً به گیاهانی همچون «فیکوس»، «مرکبات»، «سرخس» و «پیچک» متصل میشوند.
به منظور کنترل حشرات فلسی، اگر گیاه در مراحل اولیه آلودگی است، میتوان این حشره را به وسیلهٔ ناخن و یا وسیله مشابه، از گیاه جدا کرد. برخی از حشرات فلسی که سن بیشتری دارند معمولاً در مقابل آفتکشها مقاومت میکنند؛ با این حال، میتوان از اسپریهای حاوی عصاره روغن چریش یا روغن کانولا استفاده کرد. حشرات فلسی خزنده، به بسیاری از حشره کش ها از جمله صابون حشرهکش، عصاره روغن چریش، روغن کانولا و یا محصولاتی که حاوی «پیرترین»، «استامیپرید»، «ایمیداکلوپرید»، «سیفلوترین» و «پرمترین» هستند، حساس هستند.
آفت تریپس حشرات ریز، باریک، بهرنگ زرد مایل به سیاه با بالهای حاشیهدار است، البته تریپس بدون بال نیز در میان گیاهان دیده میشود. این بیماری گیاهان معمولاً روی برگها و بین گلبرگهای گیاهان دیده میشوند. برخی از انواع این آفتها بسیار ریز هستند و به راحتی قابل مشاهده نیستند. اگر با انگشت ضربه کوچکی به گیاه وارد کنید، سبب میشود تریپسها به سرعت در اطراف حرکت کنند و مشاهدهٔ آنها آسانتر میشود. هر دو نوع بالغ و نابالغ این آفت با سلولهای سطحی گیاه را خراش میدهند و با مکیدن شیره گیاه، از آن تغذیه میکنند. برگهایی که مورد حملهٔ تریپسها قرار میگیرند، ظاهری نقرهای یا خالدار دارند آسیبدیدگی ناشی از تریپس در گیاهان، شباهت زیادی به آسیبی دارد که کنهها به گیاه وارد میکنند. آفت تریپس باعث ریزش برگهای گیاه میشود. علاوه بر آن، هنگامی که این آفت از جوانهٔ گلها تغذیه میکند، ممکن است گلها بدون بازشدن از بین برود. همچنین گلهای گیاهان در اثر حمله تریپس شکل ظاهری خود را از دست داده و پژمرده و رگهدار میشوند.
برای کنترل آفت تریپس، برگهای گیاه را با آب بشویید. میتوانید از اسپری صابون حشرهکش استفاده کنید. برای آن دسته گیاهان آپارتمانی که در فضای باز نیستند، از محصولات حاوی «اسپینوساد»، «استامیپرید»، «ایمیداکلوپرید»، «سیفلوترین» و «پرمترین» استفاده کنید. برای گیاهان گلدار که به آفت تریپس آلوده شدهاند، باید از حشرهکشهایی که دارای «اسپینوساد»، «استامیپرید» یا «ایمیداکلوپرید» هستند استفاده کنید تا تریپسهای مخفی را کنترل کنند.
آفت ماینرز برگ انواع مختلفی دارد. این آفت از سطوح بالایی و زیرین برگ گیاه تغذیه میکند و سبب تغییر رنگ و ایجاد لکههای سفید در گیاه میشود. اکثر اوقات آسیب ناشی از این آفت در گیاهان، یکسان و مشابه است. این آفت در واقع نوعی مگس است که گیاه دارای آسیبهای نهچندان جدی میکند.
بهمنظور کنترل این بیماری گیاهان ، ابتدا برگهای آسیبدیده را شناسایی کرده و جدا کنید. متداولترین راه برای از بین بردن این آفت استفاده از اسپریهای آفتکشی است که دارای «استامیپرید»، «ایمیداکلوپرید» و «اسپینوساد» باشند. آسیب ناشی از این آفت در گیاه، به دلیل تغییر شکل ظاهری گیاه، خیلی زود قابل تشخیص است. اگر این آفت را زود شناسایی کنید، به راحتی میتوانید آن را از بین ببرید و از آسیب رسیدن به گیاه جلوگیری کنید.
کپک پودری نوعی قارچ است که معمولاً دامنگیر اکثر گیاهان میشود. این آفت بهصورت پودرهای سفید و خاکستری روی ساقهها و برگهای گیاهان ظاهر میشود. شکل پودری این آفت روی گیاهان، تشخیص آن را به سادگی امکانپذیر میکند. برخی از گیاهان که مقاومت کمتری دارند، بیشتر مستعد قرار گرفتن در مقابل این آفت هستند. رعایت برخی نکات از جمله نور کافی، آبیاری از قسمت زیرین گیاه و تهویه مناسب هوا، کمک زیادی به جلوگیری از به وجود آمدن این آفت میکند. علاوه بر آن شما میتوانید از سمومی که دارای «تریادیمفون»، «تیوفانات-متیل»، «پروپیکنازول» و «گوگرد»، «سدیم بیکربنات» که همگی دارای خاصیت ضدقارچ هستند، استفاده کنید. توجه کنید که برای گیاهانی که مصرف خوراکی دارند، از قارچکشهای سمی استفاده نکنید.
این بیماری در اثر قارچ «میسلیوم» (mycelium) به وجود میآید که در اکثر خاکها زندگی میکند. این قارچ در حالت عادی با گیاهان آپارتمانی زندگی میکند، اما هنگامی شرایط از طریق آبیاری بیش از حد، آبوهوای خنک یا تهویه نامناسب بسیار مرطوب گردد، به سرعت تکثیر یافته و گیاه را آلوده میکند. قسمتهای پوسیده سیاه یا تغییر رنگ یافته در پایه گیاه از علائم این بیماری است. این بیماری به طور معمول پایه گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد، چراکه این قسمت نزدیکترین قسمت به خاک و در نتیجه قارچ «میسلیوم» است. البته ممکن است قسمتهای دیگر گیاه نیز به این بیماری دچار شوند. در میان گیاهان آپارتمانی، «ساکولنتها» و «کاکتوسها» بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند. بهترین روش برای از درمان این بیماری استفاده از سموم قارچکش همچون «گوگرد» است. اگر قسمتهای زیادی از گیاه از آلوده شده باشد، شاید مجبور باشید قسمتهای زیادی از گیاه را قطع کنید که در نهایت باعث نابودی گیاه میشود. بنابراین سعی کنید از قسمتهای سالم گیاه، قلمهای جدا کنید و برای جایگزینی آن اقدام کنید.
بیماری قالب خاکستری یا کپک خاکستری نوعی قارچ است که بر روی بافت آسیب دیده یا در حال مرگ گیاهان قرار میگیرد. زخمهای کوچکی گاه روی گیاهان ایجاد میشوند، طبیعی هستند. اگر گیاه سالم باشد و شرایط کاملاً خشک باشد این قارچ برای گیاه مشکلی ایجاد نمیکند و فقط توانایی آسیب به بافتهای آسیبدیده را دارد. این بیماری زمانی به وجود میآید که گیاه ضعیف باشد و فضای اطراف آن نیز مرطوب و خنک باشد. از علائم بیماری قالب خاکستری قسمتهای نرم و پوسیده و لکههای قهوهای روی برگها یا ساقهها، لکههای سفید یا قهوهای کمرنگ روی گلبرگهای گل یا پوسیدگی روی پیازها است. برای درمان این بیماری قسمتهای آلوده گیاه را جدا کنید. کاهش رطوبت و تهویه مناسب نیز کمک زیادی به کاهش این قارچها میکند. توجه کنید اگر شدت این بیماری از کنترل خارج شود ممکن است باعث مرگ گیاه شود.
پاسخ ها