ضایعات در شهر جدید هشتگرد: از چالش تا فرصت اقتصادی

ضایعات در شهر جدید هشتگرد: از چالش تا فرصت اقتصادی

شهر جدید هشتگرد، یکی از پروژه‌های کلیدی مسکن‌سازی ایران، با جذب بیش از ۱۰۰ هزار ساکن، به مرکزی برای ساخت‌وساز تبدیل شده. اما این رشد، حجم عظیمی ضایعات به همراه دارد: بتن شکسته، میلگرد زنگ‌زده، سیم‌کشی قدیمی. سالانه بیش از ۷۰۰۰ تن ضایعات ساختمانی تولید می‌شود—رقمی که با تکمیل فازها، به ۱۰ هزار تن می‌رسد. این ضایعات، ۶۰% فلزات آهنی، ۲۰% مس و آلومینیوم، و ۲۰% پلاستیک و چوب است.

مدیریت ضایعات در هشتگرد، ترکیبی از سنت و نوآوری است. جمع‌آوری غیررسمی در حاشیه شهر آغاز می‌شود—کارگران با دوچرخه، کوچه‌ها را می‌گردند. مواد به انبارهای میانی می‌رسد، جایی که آهنربا و دستگاه هیدرولیک، فلزات را تفکیک می‌کند. قیمت‌ها نوسانی: آهن ۵۰۰۰ تومان/کیلو، مس ۱۵۰۰۰۰ تومان. ضایعات به کارخانجات کرج صادر می‌شود—هر تن بازیافت، ۱.۵ تن سنگ آهن صرفه‌جویی و ۵۸% آلودگی کمتر دارد.

چالش‌ها جدی‌اند. آلودگی هوا از دستگاه‌های قدیمی، حوادث کاری از کمبود ایمنی، و دورریختن غیرقانونی در جویبارها. رکود ساختمانی (مانند ۱۴۰۲) عرضه را کم می‌کند. اما فرصت‌ها بیشترند. طرح دولتی «بازیافت ۸۰% ضایعات ساختمانی»، مراکز مجهز راه‌اندازی کرده. بالرهای خورشیدی، مصرف آب را ۴۰% کم می‌کند. اپلیکیشن‌های محلی، فروشنده و خریدار را متصل می‌کنند.

سازمان‌های مردم‌نهاد، کارگاه‌هایی برای زنان و جوانان برگزار می‌کنند—تشخیص فلزات، درآمدزایی. از ۱۳۹۹، بیش از ۲۰۰ خانواده توانمند شده‌اند. مدارس، جمع‌آوری درپوش بطری را تشویق می‌کنند. جشنواره‌های محلی، مجسمه‌های ضایعاتی را به نمایش می‌گذارند—هنر از زباله.

آمار امیدوارکننده: ۳۰۰۰ تن ضایعات در ۱۴۰۳ از دفن‌گاه‌ها منحرف شد. فناوری وارد شده: هوش مصنوعی تفکیک را ۲۵% سریع‌تر می‌کند. بلاکچین، زنجیره را شفاف می‌سازد. برای ساکنان، فروش آسان است: تفکیک، وزن، جستجو.

ضایعات در شهر جدید هشتگرد، نماد تعادل است: پیشرفت با حفظ محیط زیست.