در گذشته محصول OEM تنها به کالاهای تولید شده توسط شرکتهایی نسبت داده میشد که محصولات خود را برای فروش در اختیار سایر شرکتها میگذاشتند تا با تغییر نام و بستهبندی، در بازار به فروش برسانند. اما با گذشت زمان، کاربرد این واژه گسترش یافت و شامل انواع مختلفی از برندها شد که به روابط بین شرکتهای تولیدکننده تجهیزات اصلی و مفهومی به نام Supply Chain در حوزهی IT وابسته است.
این روابط موجب همپوشانیهایی هم در این حوزه میشود و چندان غیر عادی نیست که یک شرکت هم OEM باشد و هم سیستمهای آماده را به سایر شرکتهای OEM یا همان محصولات OEM بفروشد. این چنین روابط مبهمی، باعث میشود نتوان مرز مشخصی برای طراح یک قطعه، تولیدکننده و فروشندهی آن در نظر گرفت.
چند سالیست توسعه نرمافزار به صورت OEM بازارخود را پیدا کرده است و برنامهنویسان با طراحی یک نرمافزار یا بازی، قالب خام آن را تحت عنوان محصول OEM به فروش میرسانند. این کدها به عنوان Open Source و تحت قوانین مختلف مجوزهای آن، مانند: BSD، GNU، MIT و... به ثبت میرسند که هریک در زمینههای مختلف و به خصوص Copyright قوانین و بندهای متفاوتی دارند.
استودیوهای بازی سازی که توان طراحی و پشتیبانی بهتری دارند، این کدها را به طور رایگان و یا بر اساس قرار دادی از سازدهی اصلی آن (OEM) خریداری میکنند و با اضافه کردن المانهای خود به فروش میرسانند.
در تصویر بالا یک محصول OEM تحت پلتفرم موبایل را مشاهده میکنید که دو استودیو متفاوت آن را با اندکی تغییر در دو مسیر داستانی متفاوت استفاده میکنند.
شرکتهایی که از توانایی مالی و پشتیبانی بهتری در زمینه تولید نرمافزار برخوردارند، اندکی فراتر رفته و نرمافزارهای خود را به صورت کد بسته و ODM (سفارشی شده بر اساس نیاز خریدار که در بخش سختافزار کاملتر به آن پرداخته خواهد شد) تولید میکنند. تشخیص چنین نرمافزارهایی به دلیل اینکه در مبدا مورد ویرایش قرار میگیرند بسیار سخت است و در بعضی موارد تنها با دسترسی مستقیم به کد آن برنامه، میتوان تولید شدن آن توسط یک سازنده oem را تشخیص داد.
در کشور ما نیز نرمافزارهایی با موضوعات مختلف از جمله حسابداری، مدیریت پروژه و مدیریت سایت وجود دارند که اگر با آنها برخورد کرده باشید، احتمالاً میتوانید تشخیص دهید که پایه و اساس یکسان اما ظاهر متفاوتی دارند و نمونهای از استفادهی کدهای نرمافزاری به صورت OEM (در صورت رعایت قوانین مربوط به تولیدکنندگان محتوا) هستند.
بیشتر بخوانید: آپدیت MIUI 14 مبتنیبر اندروید 12 برای پوکو M2 پرو منتشر شد
استفاده از سایر محصولات OEM مانند نرمافزارهای OEM به اندازه سختافزار، برای کاربران چندان متداول نیست. اما محصولاتی در این حوزه به چشم میخورند که در صورت نیاز به نرمافزارهای قانونی، با توجه به قیمت بسیار پایین خود نسبت به نمونههای Retail، جلب توجه میکنند. برای مثال، از مهم ترین محصولات نرمافزاری OEM، میتوان به نسخههای مختلف سیستمعامل ویندوز و نرمافزارهای امنیتی اشاره کرد.
با خرید این نوع نرمافزارها معمولاً تنها یک License Key دریافت میکنید و در بهترین حالت یک دیسک شامل نرمافزار به همراه چند کاغذ ساده حاوی راهنمای استفاده به دست شما میرسد.
دلیل محدود بودن مستندات همراه محصول به نوعی بخشی از مقررات در برگیرندهی محصولات OEM است که شامل دریافت خدمات پس از فروش (پشتیبانی) از سوی تولیدکننده تجهیزات اصلی (OEM) نمیشود. در واقع این مسئولیت، به عهده شرکتی گذاشته شده که از این محصول، در سیستمهای خود استفاده میکند. در صورتی که شما به عنوان یک شخص، چنین نرمافزاری را خریداری کنید، در واقع خودتان پشتیبان نرمافزار خود هستید.
این نوع نرمافزارها معمولاً محدودیت دیگری نیز دارند و آن نحوه فعالسازی (یا اصطلاحاً باز کردن قفل OEM) آنها است که یک بار در ازای هر سیستم است. این جمله بدین معناست که شما قادر نخواهید بود از آن نرمافزار بر روی هیچ کامپیوتر دیگری استفاده کنید. از نظر تولیدکننده، شماره سریال آن نرمافزار، مخصوص قطعات یک کامپیوتر مشخص است اما در این بین مایکروسافت نوعی استثنا محسوب میشود و با تماس با بخش پخشتیبانی آن میتوان ویندوز OEM را بر روی کامپیوتر دیگر خود فعال کنید.
البته باید بدانید تعهدی برای انجام چنین کاری از سوی مایکروسافت یا هیچ شرکت دیگری وجود ندارد و این ریسکی است که با خرید یک نرمافزار ارزانتر (محصول OEM) میپذیرید و در صورت تغییر سیستم خود باید مجدداً بهای آن نرمافزار را بپردازید.
بیشتر بخوانید: بهترین گوشی دنیا در کلاس پرچمداران
در کشور ما نیز فروش لایسنسهای قانونی مایکروسافت و انواع آنتی ویروسها وجود دارد که در بیشتر مواقع با قیمتهای بسیار متفاوتی نسبت به یکدیگر ارائه میشوند. این نرمافزارها بیشتر از نوع OEM هستند و توضیح دقیقی از نحوه پشتیبانی سازنده و فعال سازی License مربوطه وجود ندارد.
پاسخ ها