سینوسهای پارانازال حفرههای هوایی در استخوانهای جمجمه هستند
سینوسهای پارانازال حفرههایی پر از هوا در اطراف بینی هستند که وظیفه کاهش وزن جمجمه، تولید مخاط و تقویت صدا را بر عهده دارند. این سینوسها شامل سینوسهای پیشانی، فکی، پروانهای و اتموئید میشوند. در این مقاله از به بررسی وظایف، محل قرارگیری و مشکلات مرتبط با این ساختارهای مهم پرداختهایم.
سینوسهای پارانازال حفرههایی پر از هوا هستند که در استخوانهای جمجمه قرار دارند. این حفرهها وظایف متعددی دارند؛ از کمک به تنفس و حس بویایی گرفته تا تنظیم دمای بدن.
اغلب اوقات، ما به بخشهایی از بدن خود توجه نمیکنیم مگر زمانی که مشکلی، بیماری یا تغییری رخ دهد. برای مثال، هر کسی که سینوزیت را تجربه کرده باشد، بدون شک دقیقاً میداند که سینوسهایش کجا قرار دارند.
این ساختارها نوعی مایع تولید میکنند تا ما را از برخی باکتریها محافظت کنند. اما اغلب پیش میآید که تولید بیش از حد مخاط منجر به انسداد این حفرهها و ایجاد التهاب میشود.
این یک وضعیت رایج و آزاردهنده است که میلیونها نفر به آن مبتلا میشوند و یکی از بسیاری از مشکلات پزشکی است که بر این ساختارهای حساس و جالب آناتومی ما تأثیر میگذارد. امروز قصد داریم اطلاعات بیشتری در مورد آنها به شما بدهیم.
سینوسهای پارانازال به کاهش وزن جمجمه کمک میکنند
سینوسهای پارانازال چیزی فراتر از یک منبع آزار در زمان بیماری هستند. اگرچه کارشناسان همچنان در حال مطالعه بر روی تمام وظایف آنها هستند، اما برخی از کارهایی که این سینوسها انجام میدهند عبارتند از:
• مبارزه با عفونت: سینوسها مخاطی تولید میکنند که به حفره و بینی تخلیه میشود. این تخلیه، میکروبهایی را که ممکن است شما را بیمار کنند، از بین میبرد.
• افزودن رطوبت و گرما به هوای استنشاقی: سینوسهای شما مانند یک مرطوبکننده طبیعی عمل میکنند و هوای خشک و سرد را به هوای گرمتر، مرطوبتر و سالمتر برای راههای تنفسی و ریهها تبدیل میکنند.
• کاهش وزن جمجمه: این حفرههای سبک، سنگینی استخوانهای تشکیلدهنده جمجمه را متعادل میکنند.
• جذب ضربههای ناشی از آسیب به سر: سینوسهای پارانازال مانند "مناطق ضربهگیر" عمل میکنند و بخشی از نیروی ضربه را در هنگام تروما به سر جذب میکنند. این کار از برخورد مستقیم به ساختارهای حیاتی مانند مغز جلوگیری میکند.
• تأثیر بر صدای شما: سینوسها به عنوان تقویتکننده صدا عمل میکنند و به صدای شما ویژگی خاصی میبخشند. وقتی صحبت میکنید، امواج صوتی از دیوارههای حفره سینوسهای پارانازال منعکس میشوند و صدای شما را بلندتر، گرمتر و چندلایهتر میکنند.
سینوسهای پارانازال شامل چهار حفره هستند که به صورت جفتی قرار گرفتهاند؛ یعنی یک حفره در سمت چپ و یکی در سمت راست صورت شما وجود دارد. هر کدام از این سینوسها به نام استخوانی که در آن قرار دارند نامگذاری شدهاند. این سینوسها با هم یک سیستم تخلیه مخاطی تشکیل میدهند که به حفره بینی (فضای پر از هوا پشت بینی) تخلیه میشود.
از بالا به پایین، سینوسهای پارانازال شما شامل موارد زیر هستند:
• سینوس پیشانی (Frontal Sinus): سینوسهای پیشانی در استخوان پیشانی شما (ناحیه پیشانی) بالای ابروها قرار دارند. این سینوسها به شکل مثلثی هستند، اما به ندرت متقارناند. اندازه متوسط این سینوس در یک بزرگسال میتواند بین ۴ تا ۷ میلیلیتر هوا نگه دارد.
• سینوس پروانهای (Sphenoid Sinus): سینوسهای پروانهای داخل استخوان پروانهای و پشت چشمهای شما قرار دارند. این سینوسها عمیقترین سینوسها در داخل سر هستند و اندازه آنها بسته به سن، جنسیت و قومیت متغیر است.
• سینوس اتموئید (Ethmoid Sinus): سینوسهای اتموئید بین چشمها و پشت پل بینی قرار دارند. برخلاف سایر سینوسها، هر حفره سینوس اتموئید از تعداد زیادی حفره کوچک (یا سلولهای هوایی) تشکیل شده است. این سینوسها میتوانند بین ۲ تا ۳ میلیلیتر هوا نگه دارند.
• سینوس فکی (Maxillary Sinus): سینوسهای فکی در استخوان فک بالا، که استخوان فک بالایی شما را تشکیل میدهد، قرار دارند. این سینوسها متقارن و به شکل هرم هستند و زیر چشمها و در دو طرف بینی قرار دارند. سینوسهای فکی بزرگترین سینوسهای پارانازال هستند و رایجترین محل شروع عفونت سینوسی محسوب میشوند. این سینوسها میتوانند بین ۱۵ تا ۲۰ میلیلیتر هوا نگه دارند.
التهاب سینوسها میتواند باعث درد و فشار در صورت شود
سینوسها به چندین مسیر تخلیه میشوند که به حفره بینی منتهی میشوند. یکی از مسیرهای کلیدی که باید به آن توجه کرد، مجتمع اوستیومیتال (Ostiomeatal Complex) است. این مسیر شامل بخشهای متعددی است و سینوسهای پیشانی، اتموئید و فکی را تخلیه میکند. انسداد در این ناحیه میتواند شما را به طور خاص در معرض التهاب (تورم) و عفونت قرار دهد.
بیشتر مشکلات سینوسی مربوط به التهاب در سینوسها، آلرژی یا عفونت هستند. گاهی اوقات رشدهای غیرطبیعی در سینوسهای پارانازال ایجاد میشوند که معمولاً خوشخیم (غیرسرطانی) هستند اما ممکن است پیشسرطانی یا سرطانی نیز باشند.
شرایط رایج شامل موارد زیر هستند:
• عفونت سینوسی (سینوزیت): التهاب در بافت پوششی سینوسها. سینوزیت حاد معمولاً علائمی دارد که تا ۱۰ روز طول میکشد. در سینوزیت مزمن، علائم بیش از ۱۲ هفته ادامه دارند. شایعترین دلایل آن باکتریها و ویروسها هستند. در سینوزیت قارچی، یک قارچ باعث التهاب میشود.
• سرماخوردگی معمولی: عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در سینوسها، گلو و نای. بیش از ۲۰۰ ویروس مختلف میتوانند باعث سرماخوردگی شوند، اما رایجترین عامل آن رینوویروس است.
• تومورهای بینی و پارانازال: رشدهای خوشخیم و سرطانی که ممکن است در بینی یا سینوسها ایجاد شوند. شایعترین تومورهای خوشخیم پولیپهای بینی هستند. شایعترین سرطانهایی که سینوسهای پارانازال را تحت تأثیر قرار میدهند، کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) و آدنوکارسینوم هستند.
• سندرم سینوس خاموش: یک اختلال نادر که در آن انسداد در سینوسهای فکی باعث فرورفتگی آنها میشود. در نتیجه، چشمهای شما ممکن است گود افتاده به نظر برسند.
• عفونتهای دندانی: تنها یک استخوان نازک سینوسهای فکی شما را از دندانهای فک بالایی جدا میکند. این امر باعث میشود که عفونتهای دندانی به راحتی به این ناحیه گسترش یابند.
سینوسها با تولید مخاط از بدن در برابر میکروبها محافظت میکنند
علائم و نشانههای شرایط ساده و بدون عارضه سینوسی شامل (اما محدود به این موارد نیست):
• فشار سینوس.
• آبریزش بینی.
• ترشحات تغییر رنگ داده.
• قطرهقطره شدن مخاط پشت حلق.
• گرفتگی بینی.
• کاهش حس بویایی (هایپوسمی).
دردها و فشار معمولاً با ناحیهای که التهاب در سینوسها رخ داده است، مطابقت دارند:
• سینوس پیشانی: درد در ناحیه پیشانی.
• سینوس پروانهای: درد پشت چشمها یا در گوشها.
• سینوس اتموئید: درد در پل بینی.
• سینوس فکی: درد در استخوانهای گونه یا دندانهای بالایی.
پزشکان معمولاً میتوانند دلایل رایج مشکلات سینوسی یا پارانازال را با معاینه فیزیکی و بررسی علائم و نشانههای شما تشخیص دهند. در برخی موارد، پزشک ممکن است از روشهای تصویربرداری استفاده کند.
اندوسکوپی بینی یکی از گزینههاست اگر پزشک بخواهد نگاه دقیقتری به سینوسها یا مسیرهای بینی شما داشته باشد و احتمالاً نمونهبرداری از سینوس انجام دهد. در این آزمایش، پزشک یک لوله نازک و انعطافپذیر با دوربینی در انتهای آن را به بینی شما وارد میکند. این دستگاه ویدئویی از سینوسهای شما ضبط میکند که پزشک میتواند آن را روی صفحه مشاهده کند.
سینوسهای پارانازال در ضربات جمجمه به کاهش شدت ضربه کمک میکنند
اغلب علائم شرایط رایج مانند سینوزیت خفیف هستند و خودبهخود از بین میروند. اما ممکن است برای تسکین علائم به داروهایی مانند مسکنها نیاز داشته باشید. پزشک شما میتواند برای عفونتهای باکتریایی داروهایی مانند آنتیبیوتیک تجویز کند. درمانهای رایج که میتوانند به مدیریت علائم کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی.
• دکونژستانتهای بینی.
• شستشوی بینی.
• کورتیکواستروئیدها.
ممکن است برای دلایل مختلف به جراحی سینوس نیاز داشته باشید، از جمله:
• اگر مشکل سینوسی مزمن (طولانیمدت) شود.
• اگر ضایعهای (بافت غیرطبیعی) در سینوسها وجود داشته باشد.
• اگر عفونت سینوس جدی شود یا به چشم یا مغز گسترش یابد.
پیشگیری از عفونتهای ویروسی (که میتوانند به عفونتهای باکتریایی منجر شوند) و مدیریت آلرژیها کلیدی است. شما میتوانید:
• مرتباً دستهای خود را بشویید یا از ضدعفونیکننده دست برای از بین بردن میکروبها استفاده کنید.
• از چیزهایی که به آنها حساسیت دارید (گرده، گردوغبار، کپک، موی حیوانات) دوری کنید.
غذای سالم بخورید، مرتب ورزش کنید و خواب کافی داشته باشید.
• از سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید.
• سطوحی که زیاد لمس میکنید را تمیز کنید.
• از یک مرطوبکننده در خانه استفاده کنید.
عفونت سینوسها معمولاً به دلیل ویروسها یا باکتریها ایجاد میشود
1. سینوسهای پارانازال چه عملکردهایی در بدن دارند؟
سینوسهای پارانازال در گرم و مرطوب کردن هوا، کاهش وزن جمجمه، محافظت از مغز در برابر ضربه، و بهبود کیفیت صدا نقش دارند.
2. چرا سینوسها دچار عفونت میشوند؟
عفونت سینوسها اغلب به دلیل ویروسها، باکتریها یا قارچها رخ میدهد و ممکن است به دلیل انسداد مسیر تخلیه مخاط نیز تشدید شود.
3. چگونه میتوان علائم سینوزیت را کاهش داد؟
استفاده از شستشوی بینی، بخور گرم، مصرف داروهای ضدالتهاب، و نوشیدن مایعات فراوان میتواند علائم را کاهش دهد.
4. آیا آلرژیها میتوانند روی سینوسها تأثیر بگذارند؟
بله، آلرژیها میتوانند باعث التهاب سینوسها و افزایش مخاط شوند که ممکن است منجر به انسداد و عفونت شود.
5. آیا سینوزیت میتواند مزمن شود؟
بله، اگر علائم سینوزیت بیش از 12 هفته ادامه داشته باشند، به آن سینوزیت مزمن گفته میشود که نیاز به درمان تخصصی دارد.
6. چگونه میتوان از عفونت سینوسها پیشگیری کرد؟
شستشوی مرتب دستها، اجتناب از آلرژنها، تقویت سیستم ایمنی بدن، و استفاده از مرطوبکننده در خانه میتواند کمککننده باشد.
بیشتر ما به سینوسهای خود توجه نمیکنیم تا زمانی که بیمار شویم و علائمی مانند سرماخوردگی یا عفونتی که رفع نمیشود را تجربه کنیم. اما سینوسهای شما فقط محلهایی برای تحریک نیستند. آنها به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند و میکروبها را از بدن شما تخلیه میکنند. میتوانید با دوری از مواد آلرژیزا که ممکن است آنها را تحریک کنند، از آنها محافظت کنید. همچنین با انجام اقداماتی برای جلوگیری از بیمار شدن، آنها را از عفونت دور نگه دارید.
گردآوری:بخش سلامت
پاسخ ها