تینر رنگ؛ ماده شیمیایی مهم در صنایع رنگرزی و متالورژی

تینر یک ماده شیمیایی و حلال است

خواص شیمیایی تینر و تاثیر آن در کاربردهای مختلف

تینر یک ماده شیمیایی است که انواع مختلفی دارد. عمده ترین کاربرد تینر برای رقیق کردن رنگ های ساختمانی و تمیز کردن ابزارهای مخصوص رنگ آمیزی است. هر تینر از خواص شیمیایی مختلفی تشکیل شده که با توجه به این خواص کاربرد آن مشخص می شود. در این مطلب از شما را با تینر و کاربردهای آن آشنا می کنیم.

ویژگی های شیمیایی تینر

هر تینر ویژگی های شیمیایی منحصر به فردی دارد که در انتخاب نوع آن تاثیر گذار است. تینرها را معمولا بر مبنای ویژگی هایی چون: قدرت حلال بودن، نقطه جوش، قدرت تبخیر، نقطه جوش، قدرت اشتعال تینر، چگالی و ضریب شکست به انواع مختلفی تقسیم می کنند. 

تینرها معمولا در رنگ های سفید و شفاف تولید می شوند که در هر کدام از آن ها درصد مواد شیمیایی ذکر شده با توجه به کاربرد متفاوت است. مثلا اگر برای رقیق سازی رنگ قرار است استفاده شود لازم است درجه حلالیت آن بررسی شود. هرچه حلالیت بیشتر باشد قدرت رقیق کنندگی آن بالا می رود. همچنین هرچه قدرت تبخیر بالاتر باشد رنگ زودتر خشک می شود. 

بر همین مبنا اگر تینر را با خواصی اشتباه خریداری کنید ممکن است عملکرد عکس داشته باشد. مثلا اگر تینری که قدرت تبخیر بالایی دارد را در رنگی اشتباه مخلوط کنیم می تواند منجر به از بین رفتن رطوبت سطح شود ولی خود رنگ خشک نشود.

پس نکته مهم در انتخاب تینر تناسب نوع آن با نوع رنگ انتخابی است. رنگ ها در انواع روغنی، فوری، اپوکسی، پلی اورتان و ... تقسیم می شوند و هر کدام تینر مربوط به خود را دارند. در هنگام خرید تینر حتما به فروشنده نوع رنگ را ذکر کنید. 

تینر انواع مختلفی دارد

کاربردهای تینر 

تینر کاربردهای مختلفی دارد. در زیر کاربردهای مختلف این ماده شیمیایی را ذکر کرده ایم.

• تینر برای رقیق سازی رنگ مورد استفاده قرار می گیرد.

• تینر در مدت زمان خشک شدن رنگ تاثیر دارد و می تواند این سرعت را افزایش دهد.

• تینر در قدرت چسبندگی بهتر رنگ موثر است.

• این ماده را برای براقیت و بالا تر بردن کیفیت رنگ هم مورد استفاده قرار می دهند. 

• برای جلوگیری از سخت و خشک شدن رنگ هنگامی که درب آن را باز می کنیم هم لازم است مقداری تینر به آن اضافه کنیم. 

• تینر برای شست و شوی ابزارهای رنگ آمیزی مانند قلم مو و غلتک و دیگر ابزارها مناسب است و به طور کامل رنگ را از روی آن ها پاکسازی می کند. 

• می توان از تینرهای مخصوص شست و شو برای پاک کردن رنگ قدیمی از روی سطوح استفاده کرد. 

• اگر هنگام رنگ آمیزی مکانی لکه های رنگ بر روی زمین ریخته می توانید با استفاده از این ماده لکه ها را پاکسازی کنید. 

مهمترین کاربرد تینر رقیق سازی رنگ است

انواع تینر

تینر را باید با توجه به نوع رنگ انتخاب کرد. همان طور که می دانیم رنگ ها انواع مختلفی دارند. به بعضی از رنگ ها فوری و بعضی دیگر روغنی می گویند. بعضی از رنگ ها نیز رنگ پلاستیکی هستند. به هر حال واضح است که تینر هر کدام از این رنگ ها متفاوت است. همچنین بعضی از انواع تینر فقط برای شست و شو هستند و برای مخلوط رنگ مناسب نیستند. در ادامه انواع این محصول را برای شما ذکر کرده ایم:

تینر روغنی 

به این نوع تینر آلکیدی هم گفته شده است. این محصول برای رنگ های روغنی مورد استفاده قرار می گیرد. تینرهای آلکیدی معمولا به رنگ سفید تولید می شوند. این تینر حلال پذیری بالاتری دارد. معمولا از رنگ های روغن برای رنگ آمیزی فلزات استفاده می شود مانند رنگ آمیزی درب و پنجره و البته در رنگ کردن دیوارها نیز می توان از رنگ روغن استفاده کرد.

تینر روغنی باعث یکدست تر شدن رنگ ها می شود و حالت براقیتی که به طور طبیعی رنگ های روغنی دارند را بیشتر جلوه می دهد. اگر از تینر نامناسب برای رنگ های روغنی استفاده شود متاسفانه رنگ کدر شده و براقیت خود را از دست می دهد.

هر تینر برای رنگ مخصوصی تولید شده است

تینر فوری

این محصول را برای استفاده در رنگ های فوری تولید کرده اند. قدرت حلالیت این محصول بسیار بالاست. همچنین قدرت تبخیر تینر فوری بسیار بالاست و به همین جهت خیلی فوری موجب خشک شدن رنگ می شود. توجه داشته باشید که این تینر چون قدرت خشک کنندگی فوری دارد حتما باید با رنگ های فوری حل شود. 

تینر فوری بدون رنگ و شفاف است.

این محصول را می توان به عنوان یک مکمل بسیار با کیفیت برای بالا بردن کیفیت بنزین استفاده کرد. تنها باید به میزان اضافه کردن آن توجه کرد؛ معمولا در هر 60 لیتر بنزین اضافه کردن 1 لیتر تینر فوری کفایت می کند. 

تینر اپوکسی

تینر اپوکسی برای تنظیم غلظت رنگ های اپوکسی مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول از ترکیب مواد سلولوزی و هیدروکربن ها ساخته شده است. پس از ترکیب این تینر با رنگ های اپوکسی باید یک مخلوط بدون حباب یا حداکثر با حباب هایی بسیار ریز بدست آید.

تینر اپوکسی کمک می کند که رنگ ها زودتر خشک شوند و همچنین خواص فیزیکی رنگ را افزایش می دهد. این تینر شفافیت و براقیت رنگ را بسیار بهبود می بخشد و از ایجاد شره در هنگام رنگ آمیزی و کار با رنگ اپوکسی جلوگیری می کند. 

تینر اپوکسی برای رنگ اپوکسی استفاده می شود 

تینر پلی اورتان 

دسته ای از رنگ ها به نام پلی اورتان شناخته می شوند. تینر پلی اورتان برای حل کردن در این دسته رنگ ها مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که رنگ های پلی اورتان خودشان خاصیت خشک شدن بالا دارند، قدرت حلالیت این تینر پایین است. 

حلال های سلولوزی مواد تشکیل دهنده این محصول هستند. مانند انواع تینر این مدل نیز برای بالا بردن شفافیت رنگ و بالارفتن سرعت خشک شدن رنگ های پلی اورتان استفاده می شود. استفاده از ترکیب رنگ و تینر پلی اورتان باعث ایجاد یک لعاب بسیار با کیفیت و یکنواخت بر روی سطوح مختلف می شود. 

تینر مخصوص شست و شو

گفتیم که دسته ای از تینرها برای ترکیب با رنگ استفاده نمی شود. این تینر برای شست و شوی ابزارهای مخصوص رنگ آمیزی یا پاک کردن لکه های رنگ از روی سطوح استفاده می شود. برای ساخت این محصول مواد شیمیایی مختلفی را به تینر فوری اضافه می کنند تا خاصیت پاک کنندگی آن را بالا برده و از آسیب رساندن این ماده به پوست جلوگیری کنند. 

نکات ایمنی در نگهداری از تینر 

تینر یک ماده شیمیایی خطرناک و قابل اشتعال است. همچنین این ماده خورنده چربی است و می تواند به پوست و چشم ها آسیب برساند. برای استفاده، حمل و نقل و نگه داری کردن از این ماده باید نکات ایمنی را رعایت کنید. در ادامه به بخشی از این نکات اشاره کرده ایم:

• با توجه به اینکه تینر یک ماده قابل اشتعال است لازم است در مکان هایی که امکان اشتعال وجود دارد نگه داری نشود. به عنوان مثال باید در یک انبار خنک و یا دور از شعله و تابش مستقیم آفتاب نگه داری شود. همچنین کارگران به هیچ وجه در نزدیکی نگه داری این ماده نباید سیگار بکشند یا فیلتر سیگار خود را در اطراف انبار تینر رها کنند. 

• در هنگام استفاده از این ماده حتما باید دستکش، ماسک و عینک ایمنی استفاده کنید. تینر بر روی پوست می تواند سوختگی و ترک و زخم ایجاد کند. همچنین در برخورد با چشم می تواند موجب سوزش چشم، آبریزش، قرمزی، تورم و حتی خطرات جدی تر مانند تاری دید یا افت بینایی و ... را ایجاد کند. 

• گاهی ممکن است برخورد تینر با ابزار آلات ایجاد جرقه و انفجار کند. برای جلوگیری از این خطر تجهیزات ضد انفجار خریداری کنید. 

• تینر اگر در محیط زیست تخلیه شود می تواند بر آن تاثیر منفی گذاشته و گیاهان را نابو کرده و موجب تلف شدن حیوانات شود. اگر می خواهید تینر های غیر قابل استفاده یا یک بار مصرف شده را دور بریزید به هیچ وجه آن ها را بیرون یا در طبیعت نریزید. 

تینر باید در جای خنک و دور از آتش نگه داری شود 

نحوه رقیق سازی رنگ با تینر 

اولین مورد هنگام رقیق سازی رنگ با تینر انتخاب تینر مناسب همان رنگ است که به تفصیل در قسمت های قبل توضیح داده شد. نکته مهم بعدی نسبت مناسب ترکیب رنگ و تینر است. اگر رنگ و تینر به اندازه مناسب با هم ترکیب نشوند منجر به خراب شدن و غیر قابل استفاده شدن آن می شود. معمولا این نسبت سه به یک و یا چهار به یک است؛ یعنی به هر 3 یا 4 لیتر رنگ باید 1 لیتر تینر اضافه شود. البته بهتر است برای اطلاعات بیشتر راهنمای استفاده را بخوانید. 

نکته مهم دیگر هنگام ترکیب تست کردن رنگ و تینر است. بهتر است برای اطمینان بیشتر مقدار معینی از رنگ را با نسبت معینی تینر ترکیب کنید و ببینید نتیجه مطلوب حاصل می شود یا خیر. برای تست بهتر می توانید این مخلوط را روی دیوار هم تست کنید. اگر نتیجه رضایت بخش بود می توانید کل رنگ را ترکیب کنید. 

نسبت اضافه کردن تینر به رنگ باید رعایت شود

کلام پایانی 

تینر یک ماده شیمیایی است که از خواص مختلفی تشکیل شده است. این ماده را برای رقیق سازی رنگ و شست و شوی ابزار های مخصوص رنگ آمیزی استفاده می کنند. نقاشان و کارگرانی که به رنگ آمیزی اشتغال دارند باید به خوبی بدانند کدام نوع تینر برای کدام نوع رنگ مناسب است و اصلا کاربرد هر تینر چیست. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار